Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych to jeden z najczęściej orzekanych środków karnych wobec kierowców, którzy dopuścili się poważnych wykroczeń lub przestępstw drogowych. Większość osób kojarzy ten zakaz z odebraniem prawa jazdy, ale mniej mówi się o tym, co wolno osobie objętej zakazem. Czy może zapisać się na kurs prawa jazdy? Czy może ponownie starać się o uprawnienia przed zakończeniem okresu orzeczonego przez sąd?
W teorii zakaz prowadzenia pojazdów nie odbiera możliwości uczestnictwa w szkoleniu teoretycznym. W praktyce jednak zapisanie się na kurs nauki jazdy podczas trwania zakazu może być interpretowane jako działanie zmierzające do obejścia decyzji sądu. Choć sama nauka teorii nie jest formalnie zakazana, to część ośrodków szkoleniowych nie przyjmuje kandydatów, którzy są objęci czynnym zakazem – nawet jeśli przedstawiają numer PKK.
Sytuacja staje się jeszcze bardziej złożona, gdy osoba taka chce przystąpić do części praktycznej kursu lub egzaminu państwowego. Zakaz sądowy dotyczy bowiem nie tylko samodzielnego prowadzenia pojazdu, ale również prowadzenia go w ramach nauki jazdy. Osoba objęta zakazem nie może więc legalnie prowadzić pojazdu nawet w obecności instruktora. Oznacza to, że mimo posiadania numeru PKK i zaliczenia teorii, taka osoba nie ma możliwości legalnego odbycia zajęć praktycznych aż do momentu zakończenia obowiązywania zakazu.
W niektórych przypadkach zdarza się, że kandydaci próbują ominąć zakaz poprzez zapisanie się na kurs w innym województwie, licząc na to, że informacja o zakazie nie dotrze do lokalnego urzędu. Choć systemy informatyczne mają zasięg ogólnopolski, zdarza się, że dane nie są aktualizowane na bieżąco, co pozwala na czasowe ominięcie ograniczeń. Jest to jednak działanie nielegalne i może skutkować kolejnymi konsekwencjami – włącznie z odpowiedzialnością karną za złamanie zakazu.
Po upływie zakazu osoba zainteresowana odzyskaniem prawa jazdy musi spełnić dodatkowe warunki – np. wykonać badania psychologiczne, lekarskie oraz w niektórych przypadkach przystąpić ponownie do egzaminu państwowego. Część sądów zobowiązuje też skazanych do uczestnictwa w specjalistycznych kursach reedukacyjnych.
Choć teoria może być dostępna wcześniej, praktyka jest jasna – w trakcie trwania sądowego zakazu nie można prowadzić pojazdu nawet w ramach nauki jazdy. Próby obchodzenia tego zakazu są ryzykowne i mogą wydłużyć czas odzyskiwania uprawnień.
