Ubytek płynu w zbiorniczku wyrównawczym układu chłodzenia to sygnał, że w obiegu chłodzenia zachodzą niepożądane zmiany, które mogą prowadzić do przegrzewania silnika i jego poważnych uszkodzeń. Choć niewielkie wahania poziomu płynu mogą być zjawiskiem naturalnym – szczególnie przy dużych różnicach temperatur – regularny, systematyczny spadek wskazuje zazwyczaj na nieszczelność układu, parowanie lub wewnętrzne uszkodzenie silnika.
Najbardziej typową i zarazem najczęstszą przyczyną ubytku płynu jest nieszczelność w układzie chłodzenia. Może to być nieszczelny wąż gumowy, sparciała opaska zaciskowa, pęknięcie króćca chłodnicy, wyciek z pompy wody lub nieszczelność w samym zbiorniczku wyrównawczym. Czasami wyciek nie zostawia śladów na ziemi, bo płyn paruje na gorącym silniku lub wycieka tylko w czasie pracy jednostki, pod ciśnieniem. W takiej sytuacji warto dokładnie obejrzeć silnik zaraz po zgaszeniu – ślady mokrego nalotu, krystalizacji lub słodkawy zapach glikolu mogą zdradzić miejsce ubytku.
Innym możliwym źródłem problemu jest nieszczelność chłodnicy, która może mieć mikropęknięcia niewidoczne gołym okiem. Często zdarza się to w starszych samochodach, gdzie chłodnica ma już za sobą wiele cykli grzania i chłodzenia, a struktura aluminium lub plastiku zaczyna się rozszczelniać. Nieszczelność może również pojawić się na poziomie nagrzewnicy kabiny, co bywa trudniejsze do wykrycia – objawem może być słodki zapach w kabinie, zaparowane szyby i mokra wykładzina pod nogami pasażera.
Bardziej niepokojącą przyczyną ubytku płynu jest uszkodzenie uszczelki pod głowicą, która prowadzi do przedostawania się płynu chłodniczego do komory spalania lub kanałów olejowych. W takiej sytuacji płyn nie wycieka na zewnątrz, lecz znika w silniku. Objawami mogą być biały dym z wydechu, słodki zapach spalin, powiększający się poziom oleju (jeśli płyn dostaje się do układu smarowania) lub pęcherzyki gazu w zbiorniczku wyrównawczym. W najcięższych przypadkach dochodzi do przegrzewania silnika, bulgotania w układzie chłodzenia i szybkiego spadku poziomu cieczy.
Czasami przyczyną ubytków płynu może być nieszczelna pokrywa zbiorniczka wyrównawczego, która nie utrzymuje ciśnienia w układzie i pozwala na parowanie cieczy. Pokrywa pełni rolę zaworu ciśnieniowego – jeśli nie działa prawidłowo, płyn może się gotować lub parować nawet przy niższych temperaturach pracy. To prosta, tania część, ale jej awaria może prowadzić do poważniejszych skutków.
Warto też wiedzieć, że w autach z układem chłodzenia o dużej pojemności lub z rozbudowanym systemem (np. z webasto, dwoma nagrzewnicami czy automatyczną klimatyzacją), ubytek płynu może wynikać z niedokładnego odpowietrzenia układu po wcześniejszej naprawie lub wymianie płynu. W takim przypadku poziom płynu opada naturalnie w ciągu kilku dni, a po dolaniu stabilizuje się na właściwym poziomie – o ile nie występują dalsze nieprawidłowości.
Podsumowując, ubytek płynu w zbiorniczku wyrównawczym oznacza, że układ chłodzenia nie jest szczelny lub nie działa prawidłowo. Najczęściej przyczyną jest wyciek przez uszczelki, węże, chłodnicę lub korek, ale możliwe są też poważniejsze usterki jak awaria uszczelki pod głowicą. Każdy zauważalny spadek poziomu płynu chłodniczego należy traktować poważnie, ponieważ jego brak prowadzi do przegrzewania silnika, a w konsekwencji do bardzo kosztownych napraw. W razie wątpliwości warto przeprowadzić test ciśnieniowy układu chłodzenia lub test na obecność spalin w zbiorniczku, aby szybko ustalić źródło problemu.
