Stuknięcia słyszalne podczas zmiany biegów to zjawisko, które może budzić niepokój u każdego kierowcy. Choć w niektórych przypadkach dźwięki te mają charakter zupełnie nieszkodliwy i wynikają z naturalnej pracy mechanizmów, to jednak w wielu sytuacjach są one sygnałem zużycia lub nadchodzącej awarii jednego z elementów układu napędowego. Aby właściwie ocenić, czy stuknięcie przy zmianie biegu to coś groźnego, należy przyjrzeć się jego charakterowi, częstotliwości oraz warunkom, w jakich się pojawia. Jedną z najczęstszych przyczyn stuków jest niewłaściwa praca mechanizmu wybieraka. W wielu samochodach, szczególnie tych starszych lub intensywnie eksploatowanych, dochodzi do wyrobienia tulei, cięgien lub połączeń kulowych, które odpowiadają za precyzyjne prowadzenie lewarka zmiany biegów. Jeżeli luz w tych elementach jest zbyt duży, podczas przełączania przełożeń może dochodzić do słyszalnych uderzeń metalowych części o siebie. Choć na początku takie dźwięki nie są groźne, to ich ignorowanie może prowadzić do dalszego zużycia i problemów z wybieraniem biegów. Kolejnym potencjalnym źródłem stuków są poduszki mocujące silnik i skrzynię biegów. Elementy te mają za zadanie tłumić drgania i utrzymywać jednostkę napędową w stabilnym położeniu względem nadwozia. Gdy poduszki są zużyte, pęknięte lub odkształcone, silnik i skrzynia mogą przemieszczać się w sposób niekontrolowany przy zmianie biegów, co objawia się słyszalnym stuknięciem, najczęściej w momencie puszczania sprzęgła. Tego typu objaw może być mylący, ponieważ dźwięk zdaje się dochodzić z wnętrza skrzyni, mimo że jego źródłem jest element mocujący jednostkę. W niektórych przypadkach stuknięcia pojawiają się wskutek luzów w układzie napędowym, na przykład w przegubach półosi lub połączeniach wału napędowego. Zmiana obciążenia w trakcie zmiany biegu powoduje chwilowe napięcie i rozluźnienie tych elementów, co skutkuje wyraźnym stuknięciem. Jeśli objaw występuje wyłącznie podczas dynamicznego ruszania lub zmiany biegów przy wysokim momencie obrotowym, warto skontrolować stan przegubów, podpór i łączników. Inną możliwą przyczyną jest nieprawidłowa praca synchronizatorów w skrzyni biegów. Choć ich głównym zadaniem jest wyrównywanie obrotów pomiędzy elementami przekładni, to ich zużycie może powodować szarpnięcia i dźwięki przy zazębianiu się kół zębatych. W takich sytuacjach stuknięcie może być mylone z typowym zgrzytem, ale jego źródło nadal znajduje się w środku przekładni i wymaga diagnozy. Nie można też wykluczyć błędów po stronie kierowcy. Zbyt szybkie lub niedbałe operowanie sprzęgłem, niewłaściwe dopasowanie prędkości obrotowej silnika do biegu lub zbyt agresywne puszczanie sprzęgła mogą prowadzić do nagłego przeniesienia siły na układ napędowy, co manifestuje się charakterystycznym stukiem. Jeżeli dźwięk ten pojawia się wyłącznie przy gwałtownej zmianie biegów i znika przy płynnej jeździe, najprawdopodobniej nie jest to usterka mechaniczna, a kwestia stylu prowadzenia. Podsumowując – nie każde stuknięcie oznacza awarię, ale każde powinno być uważnie obserwowane. Jeżeli dźwięk się powtarza, nasila, towarzyszy mu szarpanie lub utrata precyzji zmiany biegów, konieczna jest wizyta w warsztacie. Wczesna diagnoza pozwala uniknąć poważnych problemów i przywrócić płynność działania całego układu napędowego.
