Układ sprzęgła, szczególnie w wersji hydraulicznej, wymaga okresowej kontroli i utrzymania w pełnej sprawności, by zapewnić płynne i bezproblemowe rozłączanie napędu. Jednym z częstszych problemów, jakie mogą wystąpić w tym systemie, jest zapowietrzenie. Objawia się ono trudnościami z wrzucaniem biegów, miękkim pedałem sprzęgła, jego niskim punktem łapania, a czasem nawet całkowitym brakiem reakcji na wciśnięcie. W takiej sytuacji wielu kierowców zadaje sobie pytanie – czy odpowietrzenie układu sprzęgła można przeprowadzić samodzielnie, bez wizyty w warsztacie?
W większości przypadków odpowiedź brzmi tak – jest to możliwe, pod warunkiem że posiada się podstawowe narzędzia, trochę wiedzy technicznej oraz dostęp do pompy sprzęgła i wysprzęglika. Układ hydrauliczny sprzęgła działa bardzo podobnie do układu hamulcowego – nacisk na pedał powoduje przepchnięcie płynu przez przewód do siłownika, który rozłącza sprzęgło. Jeśli w tym przewodzie lub samym siłowniku znajdzie się powietrze, cały układ przestaje działać prawidłowo. Dlatego odpowietrzanie polega na usunięciu tego powietrza i zastąpieniu go czystym, świeżym płynem hydraulicznym.
Najczęściej stosowaną metodą jest odpowietrzanie w parze – jedna osoba naciska pedał sprzęgła, druga w odpowiednim momencie otwiera i zamyka odpowietrznik przy wysprzęgliku, pilnując jednocześnie, aby w zbiorniczku nie zabrakło płynu. Proces ten trzeba powtarzać kilkukrotnie, aż z przewodu przestanie wydostawać się powietrze, a płyn zacznie wypływać w sposób ciągły i bez bąbelków. Ważne jest, by pedał był wciskany i przytrzymywany w odpowiednim momencie, ponieważ niekontrolowane cofanie się może wciągnąć powietrze z powrotem do układu.
W niektórych samochodach proces ten jest utrudniony ze względu na specyficzne umiejscowienie odpowietrznika lub konstrukcję samego wysprzęglika. W takich przypadkach pomocne może być zastosowanie specjalnych zestawów do odpowietrzania, które wykorzystują podciśnienie albo ciśnienie z zewnętrznego zbiornika. Te narzędzia pozwalają na odpowietrzenie układu w pojedynkę i są szczególnie przydatne w nowoczesnych samochodach, gdzie dostęp do elementów hydraulicznych bywa mocno ograniczony.
Warto pamiętać, że odpowietrzanie sprzęgła może również ujawnić inne problemy – na przykład nieszczelności w przewodach, zużyty cylinder główny lub nieszczelny wysprzęglik. Jeżeli mimo kilku prób pedał wciąż zapada się lub biegi wchodzą z oporem, może to oznaczać, że układ traci ciśnienie z powodu uszkodzenia elementu hydraulicznego. Wtedy samo odpowietrzanie nie wystarczy – konieczna jest naprawa lub wymiana wadliwego komponentu.
Podczas pracy z układem hydraulicznym należy również zachować ostrożność. Płyn hamulcowy, który najczęściej stosowany jest także w układzie sprzęgła, ma właściwości higroskopijne i łatwo wchłania wilgoć z powietrza. Dodatkowo jest silnie żrący dla lakieru i tworzyw sztucznych, dlatego każdą kroplę, która przypadkiem wyleje się na elementy nadwozia, należy natychmiast usunąć. Po zakończeniu odpowietrzania warto też upewnić się, że układ działa prawidłowo – pedał ma odpowiednią twardość, biegi wchodzą płynnie, a płyn w zbiorniczku utrzymuje stały poziom.
Podsumowując, samodzielne odpowietrzenie układu sprzęgła jest możliwe i w wielu przypadkach skuteczne, szczególnie jeśli kierowca ma podstawowe umiejętności mechaniczne i zna budowę układu. Wymaga to jednak precyzji, ostrożności i odpowiednich narzędzi. To prosta procedura, która w razie problemów z miękkim pedałem sprzęgła może przywrócić pełną sprawność układu bez konieczności wizyty w serwisie. Jednak jeśli mimo odpowietrzenia problemy nie ustępują, nie warto zwlekać z dalszą diagnostyką – bo wtedy przyczyna leży głębiej, niż tylko w powietrzu zamkniętym w przewodach.
