Synchronizatory to precyzyjne elementy znajdujące się wewnątrz manualnej skrzyni biegów, których zadaniem jest wyrównanie prędkości obrotowych pomiędzy wałkami skrzyni i kołami zębatymi podczas zmiany przełożeń. Dzięki ich pracy zmiana biegów przebiega płynnie, bez zgrzytów i nadmiernego tarcia. Kiedy synchronizatory zużyją się, biegi zaczynają wchodzić z oporem, pojawiają się niepokojące dźwięki, a w skrajnych przypadkach – całkowity brak możliwości załączenia niektórych przełożeń. Rozwiązaniem nie musi być od razu wymiana całej skrzyni – w wielu przypadkach możliwa jest regeneracja synchronizatorów, o ile pozostałe elementy przekładni są w dobrym stanie.
Proces regeneracji synchronizatorów rozpoczyna się od dokładnej diagnozy. Objawy zgłaszane przez kierowcę, takie jak trudności ze zmianą konkretnego biegu, zgrzytanie czy wracający lewarek, pozwalają mechanikowi określić, które biegi mogą być dotknięte problemem. Następnie konieczne jest zdemontowanie skrzyni biegów z pojazdu, co samo w sobie jest czasochłonnym i pracochłonnym procesem. W zależności od modelu auta demontaż może obejmować zdjęcie półosi, rozłączenie układu sprzęgła, odpięcie linek wybieraka i odłączenie mocowań.
Po wyjęciu skrzyni z samochodu przystępuje się do jej rozbiórki. Obudowa skrzyni zostaje rozdzielona, a mechanik uzyskuje dostęp do wnętrza przekładni. Synchronizatory są zazwyczaj osadzone na wałku głównym, pomiędzy kołami zębatymi. Ich demontaż wymaga zdjęcia kół zębatych, pierścieni zabezpieczających i tulei prowadzących. Już na tym etapie można ocenić wizualnie stan zużycia elementów – wyślizgane powierzchnie robocze, zaokrąglone ząbki czy przebarwienia od przegrzania wskazują, że synchronizatory nie pracują już poprawnie.
Regeneracja synchronizatorów polega na wymianie zużytych pierścieni synchronizujących oraz, jeśli to konieczne, regeneracji gniazd w kołach zębatych, które mogą również ulec wyślizganiu lub uszkodzeniu. W niektórych przypadkach wymienia się całe zestawy synchronizujące, obejmujące pierścień, pierścień prowadzący i elementy ustalające. Dobre warsztaty korzystają wyłącznie z części o jakości zbliżonej do oryginału – tylko wtedy możliwe jest uzyskanie trwałości i precyzji porównywalnej z fabrycznym montażem.
Po zakończeniu prac regeneracyjnych wszystkie elementy skrzyni są dokładnie czyszczone, a następnie składane w odwrotnej kolejności. Zanim skrzynia zostanie ponownie zamontowana w aucie, warto sprawdzić jej działanie na stole montażowym. Wyspecjalizowane zakłady stosują stanowiska testowe, na których możliwe jest symulowanie pracy skrzyni, ocenienie płynności zmiany biegów i sprawdzenie, czy wszystkie elementy zazębiają się poprawnie. Dopiero po pozytywnym przejściu takiej próby przekładnia trafia z powrotem do samochodu.
Regeneracja synchronizatorów jest opłacalna szczególnie w przypadku skrzyń biegów do rzadkich modeli, do których trudno znaleźć używane części w dobrym stanie, albo w pojazdach z dużą wartością kolekcjonerską lub tuningową. W przypadku popularnych modeli czasem bardziej opłacalna może być wymiana całej skrzyni, zwłaszcza jeśli zużycie dotyczy więcej niż jednego biegu, a sama obudowa lub inne mechanizmy również wykazują oznaki eksploatacji.
Podsumowując, proces regeneracji synchronizatorów jest skomplikowany, ale możliwy do przeprowadzenia przy odpowiednim zapleczu technicznym. Obejmuje on demontaż skrzyni, wymianę lub naprawę zużytych elementów, kontrolę pracy mechanizmu i ponowny montaż. Dobrze przeprowadzona regeneracja pozwala przywrócić skrzyni biegów pełną funkcjonalność, płynność działania i komfort jazdy, bez konieczności zakupu nowego podzespołu.
