Szarpanie przy ruszaniu to jeden z bardziej niepokojących objawów, jakie mogą wystąpić w samochodzie wyposażonym w automatyczną skrzynię biegów. W teorii, automat powinien zapewniać płynne, niemal niewyczuwalne przejście od postoju do jazdy. Gdy jednak pojawia się szarpnięcie w momencie włączenia biegu lub tuż po puszczeniu hamulca, kierowca zaczyna słusznie zastanawiać się, co jest nie tak. Przyczyn takiego zachowania może być kilka, a ich zrozumienie pozwala podjąć odpowiednie kroki, zanim dojdzie do poważniejszej awarii.
Jednym z najczęstszych powodów szarpania podczas ruszania jest zużycie konwertera momentu obrotowego. Ten kluczowy element automatycznej skrzyni odpowiada za przekazywanie mocy z silnika na skrzynię biegów za pomocą cieczy hydraulicznej. Gdy jego łopatki są uszkodzone, wewnętrzne łożyska zużyte, a sprzęgło blokujące działa nierównomiernie, cały proces przeniesienia momentu może przebiegać z zakłóceniami. W efekcie samochód może najpierw chwilę „zastanawiać się”, a następnie gwałtownie szarpnąć przy ruszaniu.
Innym możliwym źródłem problemu jest sam olej przekładniowy. Zbyt niski poziom, zanieczyszczenia lub niewłaściwy typ oleju mogą znacząco wpłynąć na pracę zaworów sterujących, sprzęgieł i całego układu hydraulicznego wewnątrz skrzyni. W momencie ruszania, gdy potrzebne jest precyzyjne i natychmiastowe działanie, brak odpowiedniego ciśnienia może powodować opóźnienie w załączeniu biegu, a następnie jego gwałtowne włączenie. Regularna wymiana oleju zgodnie z zaleceniami producenta jest więc kluczowa dla utrzymania płynnej pracy skrzyni.
W nowoczesnych skrzyniach automatycznych dużą rolę odgrywa również elektronika. Uszkodzenia w obrębie modułu sterującego, czujników położenia pedału przyspieszenia czy czujnika prędkości mogą skutkować nieprawidłowym sygnałem sterującym momentem załączenia sprzęgieł hydraulicznych. W takiej sytuacji skrzynia może podejmować decyzję o zmianie biegu z opóźnieniem lub w nieodpowiednim momencie, co objawia się właśnie w formie szarpnięcia. Czasami problem występuje tylko na zimnym silniku, gdy olej przekładniowy nie osiągnął jeszcze odpowiedniej temperatury, a ciśnienie w układzie jest zbyt niskie.
Nie bez znaczenia pozostają też problemy mechaniczne wewnątrz samej skrzyni. Zużycie tarcz sprzęgłowych, uszkodzenia elektrozaworów, a nawet zbyt duży luz w układzie planetarnym mogą powodować nieprawidłowe zazębianie się biegów. Choć początkowo objawia się to tylko lekkim szarpnięciem przy ruszaniu, z czasem może przerodzić się w szarpanie podczas zmiany kolejnych biegów, a ostatecznie doprowadzić do całkowitej utraty napędu. W takiej sytuacji niezbędna jest diagnostyka w specjalistycznym serwisie zajmującym się naprawą automatycznych skrzyń biegów.
Czasami jednak przyczyna może być bardziej prozaiczna – nieprawidłowa kalibracja skrzyni po wymianie oprogramowania lub adaptacja do stylu jazdy kierowcy, która z różnych powodów „rozjechała się” względem rzeczywistego zachowania auta. W wielu skrzyniach możliwe jest przeprowadzenie procedury adaptacji od nowa – czyli tzw. resetu sterownika skrzyni. Taka procedura pozwala przekładni na ponowne nauczenie się pracy silnika i reakcji kierowcy, co w wielu przypadkach eliminuje nieprzyjemne szarpnięcia, bez konieczności ingerencji mechanicznej.
Podsumowując – szarpanie automatycznej skrzyni przy ruszaniu nie jest objawem, który należy ignorować. Może wynikać z problemów hydraulicznych, elektronicznych, mechanicznych lub po prostu z zużycia eksploatacyjnego elementów układu napędowego. Im szybciej zostanie postawiona trafna diagnoza, tym większa szansa, że naprawa będzie mniej kosztowna. Niezależnie od przyczyny, regularna obsługa serwisowa, wymiana oleju i dbałość o prawidłową eksploatację to najlepszy sposób, by uniknąć takich problemów w przyszłości.
