Automatyczna skrzynia biegów, choć zaprojektowana do komfortowej jazdy w różnych warunkach drogowych, nie jest całkowicie odporna na przeciążenia wynikające z intensywnej eksploatacji w ruchu miejskim. Jednym z częściej pojawiających się pytań wśród użytkowników aut z automatem jest to, czy przekładnia może ulec przegrzaniu podczas długotrwałego stania w korku. Choć wielu kierowców sądzi, że silnik pracujący na biegu jałowym nie generuje istotnego obciążenia, w rzeczywistości to właśnie jazda w korkach stanowi jeden z trudniejszych testów dla układu napędowego.
W klasycznej automatycznej skrzyni biegów za przenoszenie mocy odpowiada konwerter momentu obrotowego, który działa na zasadzie płynnego przekazu siły za pomocą cieczy hydraulicznej. Gdy samochód stoi z włączonym biegiem, konwerter nadal pracuje, próbując przekazywać moc, mimo że koła nie obracają się. W tej sytuacji energia kinetyczna nie jest przekładana na ruch pojazdu, lecz przekształcana w ciepło. Długotrwałe przebywanie w korku z włączonym biegiem prowadzi do stopniowego nagrzewania się płynu przekładniowego, który odpowiada zarówno za smarowanie, jak i chłodzenie elementów skrzyni.
W nowoczesnych pojazdach stosuje się układy chłodzenia skrzyni biegów, które współdziałają z chłodnicą silnika lub posiadają własne wymienniki ciepła. Jednak przy długotrwałym postoju i ograniczonym przepływie powietrza przez chłodnice, efektywność chłodzenia spada. Jeśli wentylatory nie są w stanie odprowadzić wystarczającej ilości ciepła, temperatura oleju przekładniowego może wzrosnąć do poziomu zagrażającego sprawności skrzyni. W takich przypadkach układ elektroniczny może ograniczyć działanie skrzyni, opóźnić zmiany biegów, wprowadzić tryb awaryjny lub nawet całkowicie zablokować przekaz mocy do czasu schłodzenia.
Do najczęstszych objawów przegrzania należą: szarpnięcia podczas zmiany biegów, opóźniona reakcja na gaz, załączenie kontrolki błędu skrzyni oraz specyficzny zapach przypalonego oleju. W niektórych modelach może również dojść do chwilowego unieruchomienia pojazdu lub braku możliwości włączenia biegu. Choć wiele z tych objawów ustępuje po schłodzeniu przekładni, ich wystąpienie powinno być potraktowane jako sygnał ostrzegawczy. Powtarzające się przegrzewanie może prowadzić do degradacji oleju, uszkodzenia uszczelnień i trwałego zużycia wewnętrznych komponentów skrzyni.
Aby ograniczyć ryzyko przegrzania w korku, warto stosować się do kilku zasad. Najważniejszą z nich jest przełączanie dźwigni w pozycję neutralną w sytuacjach, gdy wiadomo, że postój potrwa dłużej niż kilka chwil. Dzięki temu konwerter nie musi utrzymywać ciśnienia roboczego, a obciążenie cieplne przekładni ulega zmniejszeniu. Należy również dbać o regularną wymianę oleju w skrzyni, stosując wyłącznie płyn zalecany przez producenta. Olej o właściwej lepkości i czystości lepiej odprowadza ciepło i zapewnia skuteczną ochronę elementów skrzyni.
Podsumowując, automatyczna skrzynia biegów jak najbardziej może ulec przegrzaniu w korku, zwłaszcza przy wysokich temperaturach otoczenia i braku odpowiedniego chłodzenia. Objawy takie jak szarpanie, opóźnienia czy załączenie trybu awaryjnego powinny być sygnałem do kontroli układu. Świadoma eksploatacja, odpowiedni serwis i unikanie długotrwałego postoju z włączonym biegiem to najlepszy sposób na zabezpieczenie skrzyni przed przegrzaniem i zachowanie jej sprawności na długie lata.
