Wielu kierowców zastanawia się, czy podczas jazdy z automatyczną skrzynią biegów można – lub warto – przełączać dźwignię na pozycję neutralną. Takie pytanie pojawia się zwłaszcza w kontekście zjazdów z górki, chwilowego postoju na światłach czy chęci oszczędzania paliwa. Choć z pozoru może się wydawać, że wrzucenie luzu w czasie jazdy nie niesie za sobą większego ryzyka, w rzeczywistości takie działanie nie jest zalecane i może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Pozycja neutralna w automatycznej skrzyni biegów – oznaczona literą „N” – służy głównie do krótkotrwałego odłączenia napędu w sytuacjach, w których silnik ma pracować, ale koła nie powinny otrzymywać momentu obrotowego. Typowym przykładem jest sytuacja, gdy kierowca zostawia pojazd z uruchomionym silnikiem, np. podczas mycia auta na myjni bezdotykowej. Przełączanie na luz w czasie jazdy nie tylko nie przynosi żadnych oszczędności paliwa, ale może również negatywnie wpłynąć na trwałość i bezpieczeństwo układu napędowego.
W nowoczesnych samochodach systemy zarządzające silnikiem i skrzynią biegów same optymalizują spalanie w czasie jazdy, zwłaszcza podczas hamowania silnikiem. Gdy kierowca zdejmie nogę z gazu i pozostaje w trybie „D”, sterownik redukuje wtrysk paliwa, co pozwala na oszczędne zjeżdżanie ze wzniesień lub spowalnianie bez korzystania z hamulców. Wrzucenie biegu neutralnego powoduje, że silnik musi samodzielnie podtrzymywać obroty, co wiąże się z większym zużyciem paliwa niż w trybie jazdy.
Kwestia bezpieczeństwa również przemawia przeciwko wrzucaniu luzu w czasie jazdy. W trybie neutralnym kierowca nie ma możliwości natychmiastowej reakcji na sytuację wymagającą przyspieszenia – np. przy konieczności szybkiego włączenia się do ruchu lub ominięcia przeszkody. Ponowne włączenie biegu w czasie jazdy wymaga chwili, a w niektórych modelach może wiązać się z szarpnięciem lub nawet chwilową dezorientacją sterownika skrzyni. W sytuacjach awaryjnych każda sekunda ma znaczenie, a jazda z wrzuconym biegiem daje kierowcy pełną kontrolę nad pojazdem.
Nie bez znaczenia pozostaje również kwestia mechaniczna. Częste przełączanie między trybem „D” a „N” w czasie jazdy może przyspieszyć zużycie elementów skrzyni, zwłaszcza jeśli nie następuje ono przy całkowitym zatrzymaniu pojazdu. Układ odpowiedzialny za zmianę trybów nie jest przystosowany do pracy pod obciążeniem podczas ruchu – jego zadaniem jest zapewnienie płynnego przejścia między trybami w czasie postoju lub bardzo niskiej prędkości.
Warto też pamiętać, że jazda na luzie w automacie nie wpływa korzystnie na układ smarowania przekładni. W niektórych starszych modelach skrzyń układ smarowania działa optymalnie tylko przy włączonym biegu, ponieważ pompa oleju napędzana jest przez wałek sprzężony z silnikiem. Gdy skrzynia pracuje w trybie neutralnym podczas jazdy, może dojść do ograniczenia obiegu oleju i zwiększenia tarcia wewnętrznych elementów.
Podsumowując, jazda na biegu neutralnym w samochodzie z automatyczną skrzynią biegów nie jest bezpieczna ani korzystna dla pojazdu. Nie przynosi oszczędności paliwa, ogranicza możliwości reagowania, a przy dłuższej eksploatacji może prowadzić do uszkodzeń skrzyni. Nowoczesne systemy sterowania napędem najlepiej funkcjonują wtedy, gdy pozostawia się je w zaprogramowanym trybie jazdy. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest pozostanie w trybie „D” i zaufanie konstrukcji zaprojektowanej z myślą o komforcie, bezpieczeństwie i trwałości.
