Dynamiczna wymiana oleju w automatycznej skrzyni biegów to coraz popularniejsza procedura serwisowa, stosowana w celu skutecznego odświeżenia całego układu przekładniowego. W przeciwieństwie do klasycznej, statycznej wymiany, która polega na spuszczeniu oleju grawitacyjnie z miski i wymianie tylko jego części, metoda dynamiczna pozwala usunąć niemal cały stary olej – łącznie z tym, który zalega w przewodach, chłodnicy, konwerterze momentu obrotowego oraz przekładni planetarnej. Dzięki temu cały układ dostaje świeży płyn o odpowiednich parametrach, co znacząco poprawia pracę skrzyni i przedłuża jej żywotność.
Procedura wymiany dynamicznej rozpoczyna się od podłączenia specjalistycznego urządzenia do układu olejowego skrzyni. Maszyna ta działa w obiegu zamkniętym i jest wyposażona w przezroczyste przewody oraz zbiorniki na stary i nowy olej. Najczęściej podłączenie odbywa się poprzez przewody chłodnicy oleju lub za pomocą adaptera umieszczonego w miejscu filtra. W niektórych przypadkach wykorzystuje się również szybkozłącza obecne w fabrycznym systemie smarowania.
Po podłączeniu urządzenia i uruchomieniu silnika następuje właściwa faza wymiany. Skrzynia pracuje normalnie, a maszyna – dzięki synchronizacji z ciśnieniem wewnętrznym układu – wypycha zużyty olej, zastępując go nowym w czasie rzeczywistym. Cały proces trwa zwykle kilkanaście do kilkudziesięciu minut, w zależności od pojemności układu. Operator kontroluje kolor wypływającego płynu i porównuje go z barwą świeżego oleju – celem jest uzyskanie przejrzystości i jednolitej barwy, co świadczy o skutecznym przepłukaniu wszystkich elementów.
W trakcie dynamicznej wymiany bardzo często stosuje się również środek czyszczący, dodawany do starego oleju na początku procedury. Zadaniem preparatu jest rozpuszczenie osadów, szlamu i resztek opiłków metalu, które mogą znajdować się w kanałach hydraulicznych lub zaworach sterujących. Po kilku minutach pracy silnika z dodatkiem czyszczącym rozpoczyna się właściwa wymiana. Dzięki temu efekt czyszczenia jest znacznie głębszy niż przy klasycznej metodzie.
Po zakończeniu procesu, w wielu przypadkach przeprowadzana jest adaptacja skrzyni biegów. Szczególnie w skrzyniach dwusprzęgłowych lub tych z mechatroniką adaptacja pozwala komputerowi dopasować nowe parametry pracy do świeżego oleju – koryguje czasy reakcji, ciśnienia robocze i momenty załączenia sprzęgieł. W niektórych przypadkach komputer wykona to samodzielnie po kilkunastu kilometrach jazdy, ale coraz częściej zalecane jest wykonanie adaptacji komputerowej jeszcze na stanowisku serwisowym.
Warto podkreślić, że dynamiczna wymiana nie jest ryzykowna, jeśli skrzynia jest sprawna i nie ma objawów poważnych usterek. To mit, że taka procedura „rozpuszcza brudy” i prowadzi do awarii – wręcz przeciwnie, pozwala dokładnie usunąć zanieczyszczenia i przywrócić prawidłowe warunki pracy. Warunkiem jest jednak użycie oleju zgodnego ze specyfikacją producenta i wykonanie zabiegu przez doświadczony serwis z odpowiednim sprzętem.
Podsumowując – dynamiczna wymiana oleju w skrzyni automatycznej to zaawansowana i skuteczna metoda, która pozwala usunąć niemal sto procent zużytego płynu. Przebiega z wykorzystaniem specjalnej maszyny pracującej w obiegu ciśnieniowym i może obejmować także dodanie środka czyszczącego oraz wykonanie adaptacji. Dzięki tej procedurze skrzynia zyskuje nowe właściwości smarne, chłodzące i hydrauliczne, co przekłada się na płynniejszą jazdę, mniejsze zużycie i większe bezpieczeństwo eksploatacji.
