Filtr w automatycznej skrzyni biegów pełni funkcję zbliżoną do tej, jaką w silniku spełnia filtr oleju – chroni układ przed zanieczyszczeniami, opiłkami metalu, osadami i resztkami materiałów ciernych powstających w wyniku codziennej eksploatacji. To właśnie od jego skuteczności zależy, czy olej przekładniowy będzie w stanie spełniać swoje zadanie przez dłuższy czas, zapewniając sprawne smarowanie, chłodzenie i przenoszenie ciśnienia hydraulicznego. Pytanie, czy wymiana filtra jest konieczna, powinno więc brzmieć raczej: kiedy i jak często należy go wymieniać, aby zapobiec poważnym problemom z działaniem skrzyni.
W wielu starszych konstrukcjach filtr oleju przekładniowego jest umieszczony wewnątrz skrzyni, bezpośrednio pod miską olejową, i zintegrowany z jej obudową. Wymiana tego filtra odbywa się najczęściej podczas klasycznej wymiany oleju statycznej – miska jest demontowana, filtr wyjmowany i zastępowany nowym, a całość montowana ponownie z nową uszczelką. W takich przypadkach wymiana filtra powinna stanowić standardową część procedury serwisowej i nie być pomijana. Pozostawienie zużytego filtra podczas wlewania świeżego oleju mija się z celem – nowy płyn natychmiast ulega zabrudzeniu, a przepływ oleju może być ograniczony przez zatkany wkład.
W nowszych modelach filtr może być umieszczony głębiej, a jego wymiana często wymaga większej ingerencji mechanicznej, co sprawia, że niektóre serwisy rezygnują z tej operacji, ograniczając się jedynie do wymiany oleju. W niektórych konstrukcjach filtr bywa nawet zintegrowany z obudową mechatroniki lub wymaga spuszczenia dużej ilości oleju, by do niego dotrzeć. Mimo to, z punktu widzenia eksploatacyjnego, jego wymiana jest równie istotna. Zanieczyszczony filtr może nie tylko zmniejszać efektywność pracy całego układu, ale też doprowadzić do poważniejszych awarii – od problemów z ciśnieniem hydraulicznym po uszkodzenia zaworów i tarcz sprzęgłowych.
W skrzyniach typu DSG, gdzie filtr umieszczony jest poza skrzynią i zamontowany w osobnej obudowie (podobnie jak filtr oleju silnikowego), jego wymiana jest znacznie prostsza i nie powinna być pomijana. Tego typu wkłady mają określoną żywotność i – podobnie jak filtr paliwa czy powietrza – z czasem przestają działać skutecznie. Producent zwykle określa interwał ich wymiany, najczęściej co około sześćdziesiąt tysięcy kilometrów.
Warto też pamiętać, że filtr w skrzyni nie zawsze musi być fizycznym wkładem – w niektórych modelach jest to drobna siatka filtracyjna, umieszczona w kanale olejowym lub w misce olejowej. Nawet takie rozwiązania wymagają okresowego czyszczenia lub wymiany, ponieważ po kilku latach eksploatacji mogą ulec zatkaniu lub zniszczeniu.
Podsumowując – wymiana filtra w automatycznej skrzyni biegów jest nie tylko konieczna, ale powinna być traktowana jako standardowa część obsługi serwisowej. To właśnie ten element chroni wnętrze skrzyni przed uszkodzeniem przez zanieczyszczenia powstające w trakcie normalnego użytkowania pojazdu. Pominięcie wymiany filtra przy każdej większej obsłudze olejowej to ryzyko szybszego zużycia skrzyni, problemów z ciśnieniem i zwiększonego ryzyka poważnej awarii. Regularna i prawidłowo wykonana obsługa filtra to podstawa długiej, bezproblemowej pracy każdego automatu.
