Cofanie samochodem z automatyczną skrzynią biegów budzi wśród wielu kierowców pewne obawy, szczególnie jeśli nie mają oni dużego doświadczenia z tego typu przekładniami. Automatyczna skrzynia różni się bowiem od manualnej nie tylko sposobem obsługi, lecz także zasadą działania i logiką sterowania. Pojawiają się pytania o to, czy można cofać tak samo długo jak w przypadku skrzyni ręcznej, czy należy to robić ostrożniej, a także czy częste korzystanie z biegu wstecznego wpływa negatywnie na trwałość skrzyni. Aby odpowiedzieć na te wątpliwości, warto przyjrzeć się, jak wygląda proces cofania w skrzyni automatycznej i jakie zasady należy zachować, by było ono w pełni bezpieczne.
W każdej klasycznej automatycznej skrzyni biegów za bieg wsteczny odpowiada oddzielne przełożenie uruchamiane przez wewnętrzny układ hydrauliczny i elektrozawory. Po przestawieniu dźwigni w pozycję oznaczoną literą R, czyli wstecz, komputer sterujący skrzynią podejmuje decyzję o załączeniu odpowiednich elementów i przekierowaniu momentu obrotowego w odwrotnym kierunku. Cały proces trwa zaledwie ułamek sekundy, ale musi zostać wykonany w określonych warunkach. Skrzynia dopuszcza zmianę biegu na wsteczny wyłącznie wtedy, gdy samochód stoi lub porusza się bardzo powoli. W przeciwnym razie komputer zablokuje możliwość przełączenia lub uruchomi tryb awaryjny, chroniąc mechanikę przed uszkodzeniem.
Samo cofanie przy użyciu automatycznej skrzyni biegów jest bezpieczne, o ile kierowca przestrzega podstawowych zasad. Najważniejszą z nich jest użycie pedału hamulca podczas zmiany trybu pracy skrzyni. Dźwignię należy przestawiać wyłącznie wtedy, gdy pojazd się nie porusza. Próba zmiany biegu z jazdy do przodu na wsteczny lub odwrotnie w trakcie ruchu, nawet przy bardzo małej prędkości, może doprowadzić do poważnych uszkodzeń wewnętrznych. Systemy zabezpieczające zazwyczaj nie pozwolą na wykonanie takiej operacji, ale nie wszystkie skrzynie są równie odporne na błędy użytkownika. Szczególnie w starszych pojazdach może dojść do zgrzytu, szarpnięcia, a nawet uszkodzenia elementów sprzęgających.
Cofanie powinno odbywać się płynnie, bez gwałtownego wciskania pedału gazu. Automatyczna skrzynia bardzo często już przy samym puszczeniu hamulca delikatnie wprawia pojazd w ruch dzięki tak zwanemu pełzaniu. Wystarczy niewielki nacisk na pedał przyspieszenia, by auto zaczęło się cofać. Nadmierne przyspieszanie przy włączonym biegu wstecznym może skutkować nadmiernym obciążeniem konwertera momentu obrotowego i prowadzić do przegrzewania się skrzyni, szczególnie gdy cofanie odbywa się pod górkę lub z obciążeniem. Dlatego należy zachować umiar i stosować krótkie, kontrolowane manewry.
Niektórzy kierowcy obawiają się, że częste cofanie może negatywnie wpłynąć na trwałość skrzyni. W praktyce jednak układ odpowiedzialny za bieg wsteczny jest zaprojektowany do pracy z podobnym obciążeniem jak inne przełożenia. O ile nie dochodzi do nadmiernych przeciążeń lub niewłaściwego użycia dźwigni, skrzynia automatyczna bez problemu radzi sobie z manewrami wykonywanymi na biegu wstecznym. Problemy mogą pojawić się jedynie wtedy, gdy cofanie odbywa się z dużą prędkością lub z użyciem zbyt wysokich obrotów silnika, co w normalnych warunkach jazdy miejskiej raczej się nie zdarza.
Ciekawym aspektem jest także współpraca skrzyni biegów z systemami wspomagającymi parkowanie. W wielu nowoczesnych samochodach uruchomienie biegu wstecznego aktywuje kamery cofania, czujniki odległości oraz systemy automatycznego hamowania. Wszystko to ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa i precyzji manewru. Jednak żaden z tych systemów nie będzie skuteczny, jeśli kierowca nie zastosuje się do podstawowej zasady: nigdy nie zmieniać trybu jazdy podczas ruchu pojazdu. Automatyczna skrzynia, choć wygodna i często wybaczająca błędy, wciąż pozostaje precyzyjnym urządzeniem, którego trwałość zależy w dużej mierze od stylu jazdy i nawyków użytkownika.
Podsumowując, cofanie samochodem z automatyczną skrzynią biegów jest w pełni bezpieczne, pod warunkiem przestrzegania podstawowych zasad obsługi. Zmiana trybu jazdy powinna odbywać się wyłącznie na postoju, a sam manewr musi być wykonywany spokojnie i z wyczuciem. Automatyczne skrzynie zaprojektowano tak, by sprostały codziennym warunkom użytkowania, ale ich trwałość zależy od dbałości i świadomości kierowcy. Jeśli przestrzega się instrukcji i zachowuje ostrożność, manewrowanie na biegu wstecznym nie stanowi żadnego zagrożenia dla pojazdu.
