W starszych modelach samochodów wyposażonych w automatyczne skrzynie biegów często można spotkać oznaczenia takie jak D1, D2 czy D3 zamiast znanych współcześnie trybów sport, eco czy manual. Choć dla niektórych kierowców te symbole mogą wydawać się nieczytelne lub przestarzałe, ich znaczenie i zastosowanie okazują się bardzo praktyczne, szczególnie w określonych warunkach drogowych. W odróżnieniu od nowoczesnych skrzyń z zaawansowanym sterowaniem elektronicznym, starsze konstrukcje pozostawiają kierowcy większy wpływ na to, jak przekładnia dobiera biegi.
Standardowa pozycja D, czyli drive, oznacza tryb pełnej automatyzacji zmiany przełożeń. Skrzynia samodzielnie wybiera bieg w zależności od prędkości, obciążenia silnika i pozycji pedału gazu. Jednak w niektórych sytuacjach, takich jak zjazd ze stromego wzniesienia, jazda w górach czy holowanie ciężkiego ładunku, użytkownik może potrzebować większej kontroli nad tym, jak długo skrzynia utrzymuje niższy bieg. Właśnie w takich sytuacjach przydają się pozycje D1, D2 oraz D3.
Pozycja D1, zwana również pierwszym biegiem, wymusza na skrzyni jazdę wyłącznie na najniższym przełożeniu. Nie dochodzi do żadnej zmiany biegu w górę, bez względu na prędkość obrotową silnika. To ustawienie stosowane jest w trudnych warunkach terenowych, podczas ruszania pod górę z dużym obciążeniem lub przy zjeździe ze stromych wzniesień, gdzie niezbędne jest maksymalne wykorzystanie siły hamowania silnikiem. Dzięki tej funkcji można znacznie zwiększyć kontrolę nad pojazdem i zapobiec nadmiernemu rozpędzaniu się auta na stromych zjazdach.
Tryb D2, czyli drugi bieg, pozwala na pracę skrzyni w zakresie pierwszego i drugiego przełożenia. W praktyce oznacza to, że przekładnia nie wrzuci wyższego biegu niż drugi, co przydaje się przy umiarkowanych zjazdach, jeździe w śniegu lub w błocie, gdzie ważne jest ograniczenie prędkości i utrzymanie stałych obrotów. D2 pozwala na bardziej płynne ruszanie w warunkach ograniczonej przyczepności, zmniejszając ryzyko poślizgu kół napędowych. To także przydatne ustawienie w korkach, gdzie niepotrzebne są wyższe biegi, a częste przełączanie przełożeń jedynie zwiększa zużycie skrzyni.
Pozycja D3, czyli trzeci bieg, ogranicza zakres pracy skrzyni do trzech pierwszych przełożeń. W praktyce oznacza to, że skrzynia nie przełączy się na czwarty bieg lub wyżej, jeśli dany model jest w nie wyposażony. Taki tryb sprawdza się przy jeździe w umiarkowanych warunkach górskich lub podczas wyprzedzania, gdzie kierowca chce utrzymać silnik na wyższych obrotach dla lepszej dynamiki. Pozwala to również uniknąć częstego przełączania między trzecim a czwartym biegiem w sytuacjach, w których samochód porusza się ze zmienną prędkością na drogach o pagórkowatym profilu.
Wszystkie te pozycje mają za zadanie ułatwić kierowcy prowadzenie pojazdu w sytuacjach, w których klasyczny tryb D nie oferuje wystarczającej precyzji działania. Choć w nowoczesnych skrzyniach biegów ich funkcje zostały zastąpione przez zaawansowane tryby jazdy, kontrolę łopatkami przy kierownicy czy programowalne profile pracy skrzyni, ich obecność w starszych samochodach nadal spełnia ważną rolę. Dobrze wykorzystywane pozwalają wydłużyć trwałość przekładni, zmniejszyć zużycie hamulców i poprawić bezpieczeństwo jazdy w trudnych warunkach.
Podsumowując, pozycje D1, D2 i D3 w starszych automatycznych skrzyniach biegów to użyteczne narzędzia, które dają kierowcy większą kontrolę nad wyborem przełożeń. Choć współczesne systemy zmiany biegów są bardziej zaawansowane, zrozumienie działania tych klasycznych ustawień pozostaje istotne dla każdego, kto porusza się starszym autem z automatem lub rozważa jego zakup.
