Niektórzy kierowcy zauważają, że klimatyzacja w ich samochodzie chłodzi skutecznie tylko wtedy, gdy pojazd się porusza, a podczas postoju lub w korku efektywność chłodzenia wyraźnie spada. Taki objaw może być niepokojący, zwłaszcza w upalne dni, kiedy oczekujemy od układu pełnej sprawności niezależnie od sytuacji drogowej. Przyczyny tego zjawiska mogą być zarówno całkowicie naturalne, wynikające z konstrukcji układu, jak i symptomem nadchodzącej usterki.
W wielu przypadkach ograniczona wydajność klimatyzacji podczas postoju jest zjawiskiem normalnym. Dzieje się tak, ponieważ skraplacz, czyli element odpowiedzialny za oddawanie ciepła do otoczenia, znajduje się zazwyczaj tuż za grillem chłodnicy silnika. Jego efektywność zależy w dużej mierze od przepływu powietrza – podczas jazdy naturalny ruch powietrza chłodzi powierzchnię skraplacza, co sprzyja szybkiemu oddawaniu ciepła i skutecznej kondensacji czynnika. Gdy samochód stoi, przepływ powietrza jest realizowany wyłącznie przez wentylatory, które nie są w stanie zapewnić takiej samej wydajności jak ruch powietrza w czasie jazdy. To powoduje, że cały proces chłodzenia ulega osłabieniu, a wnętrze auta nagrzewa się szybciej niż układ jest w stanie je schłodzić.
Jednak jeśli różnica w działaniu klimatyzacji podczas postoju i jazdy jest bardzo wyraźna, warto sprawdzić, czy wentylatory chłodnicy działają prawidłowo. Ich niesprawność może skutkować przegrzewaniem się czynnika w skraplaczu, co uniemożliwia jego prawidłowe sprężanie i przemianę w chłodną mgiełkę w parowniku. Bez tej przemiany powietrze nawiewane do kabiny będzie miało wyższą temperaturę, nawet jeśli kompresor działa poprawnie.
Innym czynnikiem, który może wpływać na działanie klimatyzacji wyłącznie w ruchu, jest prędkość obrotowa silnika. Kompresor klimatyzacji jest napędzany mechanicznie przez pasek osprzętu i jego wydajność zależy od prędkości obrotowej wału korbowego. Na biegu jałowym, gdy obroty są najniższe, kompresor działa ze znacznie mniejszą siłą, co może skutkować ograniczoną ilością sprężanego czynnika i mniejszym efektem chłodzenia. Z kolei podczas jazdy, gdy obroty rosną, sprężarka zwiększa swoją efektywność i poprawia się cyrkulacja czynnika w układzie.
W niektórych przypadkach przyczyną problemów może być także niewystarczająca ilość czynnika chłodniczego w układzie. Gdy jego poziom jest bliski minimum, klimatyzacja działa tylko w optymalnych warunkach – przy lepszym chłodzeniu skraplacza i wyższych obrotach silnika. Podczas postoju system nie ma wystarczającej energii ani ciśnienia, aby utrzymać pełną wydajność, co skutkuje chwilowym osłabieniem efektu chłodzenia.
Nie można też wykluczyć problemów z elektroniką. W niektórych samochodach komputer sterujący klimatyzacją może ograniczać jej działanie w czasie postoju, by chronić silnik przed nadmiernym obciążeniem. Dzieje się tak zwłaszcza w autach z mniejszymi jednostkami napędowymi lub w pojazdach z uszkodzonymi czujnikami temperatury, które błędnie odczytują warunki pracy układu i wyłączają kompresor, mimo że teoretycznie wszystko powinno działać poprawnie.
Podsumowując, ograniczona skuteczność klimatyzacji podczas postoju nie zawsze oznacza usterkę. W wielu przypadkach wynika z naturalnych ograniczeń układu chłodzenia i niskich obrotów silnika. Jeśli jednak zjawisko jest intensywne lub nasila się z czasem, warto sprawdzić stan wentylatorów, poziom czynnika oraz działanie czujników i sterowników. Regularny serwis klimatyzacji pozwoli utrzymać jej sprawność w każdych warunkach – zarówno w ruchu, jak i w czasie postoju.
