Układ klimatyzacji w samochodzie to zaawansowany system, którego zadaniem jest nie tylko chłodzenie powietrza w kabinie, ale także jego osuszanie i filtrowanie. Choć dla kierowcy wszystko sprowadza się do włączenia przycisku i ustawienia odpowiedniej temperatury, pod maską i za deską rozdzielczą działa wiele precyzyjnych elementów. Z czasem, wskutek normalnej eksploatacji, niektóre z nich mogą ulec awarii, co prowadzi do spadku efektywności działania lub całkowitego braku chłodzenia. Wśród najczęściej występujących problemów można wskazać kilka typowych źródeł usterek.
Na czoło listy wysuwa się kompresor klimatyzacji, czyli serce całego układu. To on odpowiada za sprężanie czynnika chłodniczego i jego cyrkulację. Kompresor może ulec awarii wskutek zużycia mechanicznego, braku odpowiedniego smarowania, przegrzania lub zatarcia. Objawem problemów z kompresorem jest często brak charakterystycznego kliknięcia przy uruchamianiu klimatyzacji oraz brak chłodnego powietrza mimo działającego nawiewu. W skrajnych przypadkach uszkodzony kompresor może zanieczyścić cały układ opiłkami metalu, co wymaga gruntownego czyszczenia i wymiany wielu elementów.
Kolejnym newralgicznym punktem jest skraplacz, potocznie nazywany chłodnicą klimatyzacji. To właśnie w nim czynnik chłodniczy oddaje ciepło do otoczenia i zmienia stan skupienia z gazowego na ciekły. Skraplacz, umieszczony zazwyczaj z przodu pojazdu, jest narażony na uszkodzenia mechaniczne, zabrudzenia oraz korozję. Ubytki czynnika wynikające z nieszczelności w tym miejscu są częstą przyczyną spadku efektywności chłodzenia.
Nie można też zapomnieć o zaworze rozprężnym, który reguluje ilość czynnika wpływającego do parownika. To małe urządzenie może ulec zapchaniu lub awarii elektronicznej, prowadząc do nieprawidłowej pracy całego układu. Objawem może być na przykład cykliczne włączanie i wyłączanie się klimatyzacji lub niejednorodne chłodzenie kabiny.
Kolejny często zawodzący element to parownik. Znajduje się on w głębi deski rozdzielczej i odpowiada za odbieranie ciepła z wnętrza samochodu. Parownik może zostać zanieczyszczony kurzem, liśćmi i innymi drobinami, które wraz z wilgocią tworzą idealne środowisko dla rozwoju grzybów i bakterii. Taki stan nie tylko pogarsza działanie klimatyzacji, ale również powoduje nieprzyjemny zapach i może być niebezpieczny dla zdrowia pasażerów. Czyszczenie lub wymiana parownika to jednak czasochłonne i kosztowne zadanie.
Warto wspomnieć także o filtrze kabinowym. Choć jego wymiana jest stosunkowo prosta i tania, jego zapchanie może skutecznie ograniczyć przepływ powietrza i sprawić, że klimatyzacja przestanie działać prawidłowo. Filtr powinien być wymieniany regularnie, co najmniej raz do roku, a w autach użytkowanych głównie w mieście – nawet częściej.
Nie bez znaczenia są również czujniki ciśnienia i temperatury, które monitorują pracę układu i przekazują informacje do sterownika. Ich awaria może skutkować wyłączeniem klimatyzacji lub jej nieprawidłowym działaniem. W nowszych samochodach występują również elektroniczne sterowniki i moduły, które kontrolują wszystkie funkcje klimatyzacji – ich awaria może być trudna do zdiagnozowania i wymaga specjalistycznego sprzętu.
Podsumowując, najczęściej psującymi się elementami klimatyzacji są kompresor, skraplacz, zawór rozprężny, parownik, filtr kabinowy oraz czujniki i sterowniki. Regularny serwis układu i szybkie reagowanie na pierwsze objawy problemów to najlepszy sposób, aby uniknąć kosztownych napraw i cieszyć się sprawnie działającą klimatyzacją przez cały rok.
