Pasek napędzający sprężarkę klimatyzacji to niewielki, ale bardzo istotny element całego układu chłodzenia wnętrza pojazdu. W zdecydowanej większości samochodów z silnikiem spalinowym sprężarka klimatyzacji zasilana jest mechanicznie przez pasek wielorowkowy, który przenosi napęd z wału korbowego. Gdy pasek ten ulegnie zerwaniu, skutki mogą być bardzo różne – od niewielkiego dyskomfortu, aż po poważne awarie, zależnie od konstrukcji konkretnego modelu auta.
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że w wielu samochodach pasek klimatyzacji obsługuje nie tylko samą sprężarkę, ale również inne urządzenia, takie jak alternator, pompa wspomagania kierownicy czy pompa cieczy chłodzącej. W takim przypadku mamy do czynienia z tzw. paskiem osprzętu wspólnego, którego awaria skutkuje zatrzymaniem pracy kilku istotnych układów jednocześnie. Z kolei w starszych konstrukcjach lub w pojazdach, gdzie postawiono na oddzielne rozwiązanie, pasek klimatyzacji może być niezależny od reszty układu. Wtedy jego zerwanie wpływa wyłącznie na działanie klimatyzacji, ale nadal nie pozostaje bez konsekwencji.
Najbardziej oczywistym skutkiem zerwania paska jest natychmiastowe unieruchomienie sprężarki, co oznacza, że układ klimatyzacji przestaje chłodzić. W kabinie zaczyna panować temperatura zbliżona do tej na zewnątrz, a w czasie letnich upałów może to szybko prowadzić do dyskomfortu kierowcy i pasażerów. W samochodach z automatyczną klimatyzacją komputer pokładowy może zgłosić błąd, a układ wentylacji przełączy się na tryb awaryjny.
Jeśli zerwany pasek nie został od razu zauważony, jego resztki mogą dostać się w okolice innych elementów osprzętu silnika. Fragmenty paska mogą owijać się wokół wału korbowego, uszkodzić czujniki, zerwać inne przewody lub nawet zablokować obracające się koła pasowe. Takie przypadki są rzadkie, ale nie niemożliwe, zwłaszcza jeśli pasek rozpadł się w czasie jazdy przy wysokich obrotach silnika. W sytuacjach ekstremalnych może to doprowadzić do dalszych awarii mechanicznych.
W przypadku samochodów wyposażonych w system start-stop lub system odzyskiwania energii, pasek klimatyzacji może być dodatkowo obciążony przez pracę w różnych warunkach obrotowych. Częste zatrzymywanie i uruchamianie silnika sprawia, że pasek doznaje wielu cykli naprężenia, co zwiększa ryzyko jego zużycia i ewentualnego zerwania. W takich układach jego awaria może również wpłynąć na nieprawidłowe działanie innych systemów, zależnych od sprężarki klimatyzacji.
Zerwanie paska klimatyzacji to również sygnał ostrzegawczy – często wskazuje na to, że pasek był nadmiernie zużyty, zbyt napięty lub pracował w niekorzystnych warunkach. Może to również oznaczać problemy z jednym z kół pasowych, napinaczem lub samą sprężarką. Jeśli pasek uległ zerwaniu w sposób nagły, bez widocznych oznak zużycia, warto dokładnie sprawdzić przyczynę – być może łożysko sprężarki zatarło się i zwiększyło opory na tyle, że pasek nie wytrzymał naprężenia. Wówczas sama wymiana paska nie rozwiąże problemu.
Podsumowując, skutki zerwania paska klimatyzacji mogą wydawać się na pierwszy rzut oka jedynie niedogodnością związaną z brakiem chłodzenia wnętrza pojazdu, ale w rzeczywistości sytuacja ta może być bardziej złożona. Zwłaszcza jeśli pasek zasila również inne elementy, jego awaria może skutkować zatrzymaniem alternatora, pompy wspomagania lub układu chłodzenia, co w konsekwencji doprowadzi do unieruchomienia całego pojazdu. Dlatego kontrola stanu paska i jego terminowa wymiana są nie tylko zalecane, ale wręcz niezbędne dla zapewnienia bezpiecznej i komfortowej eksploatacji samochodu.
