Pytanie o konieczność odpowietrzania klimatyzacji samochodowej pojawia się stosunkowo często, szczególnie wśród kierowców, którzy mieli już do czynienia z układami chłodzenia cieczy w silniku, gdzie obecność powietrza rzeczywiście może prowadzić do poważnych problemów. W przypadku klimatyzacji sytuacja wygląda jednak nieco inaczej, ponieważ mamy tu do czynienia z układem zamkniętym, w którym nie występuje płyn chłodzący w tradycyjnym rozumieniu, lecz specjalny czynnik chłodniczy, pracujący w stanie ciekłym i gazowym w warunkach wysokiego ciśnienia.
Układ klimatyzacji zaprojektowany jest w taki sposób, aby nie dopuścić do obecności powietrza ani wilgoci w jego wnętrzu. Obecność powietrza w instalacji nie tylko obniża wydajność chłodzenia, ale przede wszystkim może prowadzić do poważnych uszkodzeń. Powietrze zawiera wilgoć, a ta w kontakcie z czynnikiem chłodniczym i olejem sprężarkowym może tworzyć kwasy, które mają działanie silnie korozyjne. Dlatego nie mówi się tu o tradycyjnym odpowietrzaniu, jak w przypadku układów chłodzenia silnika, lecz raczej o usuwaniu powietrza i wilgoci podczas serwisowania.
W normalnych warunkach eksploatacji klimatyzacja nie wymaga żadnego odpowietrzania. Układ jest hermetycznie zamknięty, a czynnik chłodniczy nie ulega zużyciu. Jeśli wszystko działa prawidłowo, nie dochodzi do żadnych ubytków ani wymiany powietrza z otoczeniem. Sytuacja zmienia się w momencie, gdy układ zostaje otwarty – na przykład podczas wymiany przewodu, uszczelki, sprężarki lub skraplacza. Wtedy do wnętrza układu może przedostać się powietrze z otoczenia. W takich przypadkach kluczowym elementem procedury serwisowej jest próżniowe osuszenie układu, a nie jego odpowietrzenie w klasycznym rozumieniu.
Podczas serwisowania klimatyzacji wykorzystuje się stację obsługi, która w pierwszej kolejności opróżnia układ ze starego czynnika, a następnie przeprowadza proces wytworzenia próżni. Próżnia pozwala usunąć resztki powietrza oraz wilgoć z całej instalacji. Dopiero po jej osiągnięciu i utrzymaniu przez odpowiedni czas można przystąpić do ponownego napełnienia układu świeżym czynnikiem chłodniczym i olejem. Dzięki tej procedurze układ zostaje całkowicie oczyszczony z gazów niepożądanych i może działać z pełną wydajnością.
Warto pamiętać, że obecność powietrza w układzie klimatyzacji może skutkować nie tylko obniżeniem skuteczności chłodzenia, ale również uszkodzeniem sprężarki. Powietrze nie posiada właściwości smarnych, a do tego prowadzi do zwiększenia ciśnienia wewnątrz instalacji. Nadmierne ciśnienie może z kolei wywołać przeciążenie zaworu rozprężnego, uszkodzenie przewodów, a w skrajnych przypadkach nawet eksplozję czynnika z elementu najsłabszego w całym układzie.
Objawem, który może wskazywać na obecność powietrza w klimatyzacji, jest charakterystyczne bulgotanie, dźwięki przypominające zasysanie lub gwałtowne wahania temperatury nawiewu. W przypadku ich wystąpienia warto jak najszybciej udać się do serwisu i wykonać pełną diagnostykę oraz ewentualny serwis próżniowy. Warto również mieć świadomość, że wszelkie samodzielne próby napełniania układu klimatyzacji przy użyciu domowych zestawów mogą doprowadzić do przedostania się powietrza do układu, co w dłuższej perspektywie może być przyczyną kosztownej naprawy.
Podsumowując, klimatyzacja samochodowa nie wymaga regularnego odpowietrzania w klasycznym znaczeniu tego słowa, jednak po każdej interwencji serwisowej konieczne jest przeprowadzenie próżniowego osuszania i oczyszczania układu. Dzięki temu zapewnia się jego szczelność, wydajność i długą, bezawaryjną pracę. Powietrze w klimatyzacji to nie tylko niepożądany gaz – to realne zagrożenie dla całego systemu.
