Choć klimatyzacja samochodowa kojarzy się głównie z chłodzeniem, a nie z zimnem w dosłownym sensie, to jednak w pewnych warunkach może dojść do jej chwilowego zamarznięcia. Nie chodzi tu o skrajne temperatury panujące na zewnątrz, lecz o zjawisko, które pojawia się wewnątrz układu klimatyzacyjnego i skutkuje czasowym spadkiem jego wydajności lub nawet całkowitym zatrzymaniem działania. Zamarznięcie klimatyzacji w trakcie jazdy to efekt nieprawidłowej pracy układu i sygnał, że coś działa nie tak, jak powinno.
Do zamarznięcia dochodzi najczęściej w obrębie parownika, czyli elementu odpowiedzialnego za odbieranie ciepła z wnętrza pojazdu. Gdy przepływ powietrza przez parownik jest zbyt mały lub czynnik chłodniczy nie odparowuje równomiernie, może dojść do sytuacji, w której powierzchnia parownika pokrywa się lodem. Zamiast skutecznie chłodzić powietrze, parownik zostaje zablokowany warstwą szronu, która uniemożliwia jego dalszą pracę. Skutkiem tego z nawiewów przestaje lecieć zimne powietrze, mimo że sprężarka nadal pracuje.
Jednym z najczęstszych powodów takiej sytuacji jest zanieczyszczony lub zatkany filtr kabinowy. Gdy powietrze nie przepływa przez parownik z odpowiednią siłą, proces wymiany ciepła zostaje zaburzony, a czynnik chłodniczy zaczyna się skraplać i zamarzać. Podobny efekt może wywołać niedziałający wentylator nawiewu lub jego zbyt niska prędkość pracy. W takich przypadkach lód gromadzi się niepostrzeżenie, aż do momentu całkowitego zablokowania przepływu.
Kolejnym możliwym winowajcą jest zbyt mała ilość czynnika chłodniczego w układzie. Wbrew intuicji, niedobór czynnika nie powoduje tylko spadku wydajności chłodzenia, ale może również doprowadzić do zbyt niskich temperatur w obrębie parownika. W sytuacji, gdy ciśnienie w układzie jest zbyt niskie, temperatura parownika może spaść poniżej zera, co przy obecności wilgoci prowadzi do jego zamrożenia. To samo dotyczy sytuacji, w której układ został napełniony nieprawidłowo, bez odpowiedniej ilości oleju lub z czynnikiem niezgodnym ze specyfikacją.
Zdarza się również, że za zamarzanie klimatyzacji odpowiada niesprawny czujnik temperatury parownika. Czujnik ten kontroluje temperaturę powierzchni parownika i zapobiega jego nadmiernemu wychłodzeniu, sterując pracą sprężarki. Jeśli ulegnie awarii i przestanie przesyłać prawidłowe dane do modułu sterującego, sprężarka będzie pracować bez przerwy, co doprowadzi do niekontrolowanego spadku temperatury i powstania warstwy lodu.
Warto też pamiętać, że warunki atmosferyczne mogą sprzyjać takim zjawiskom. Podczas jazdy w ciepły, wilgotny dzień, ilość wody skraplającej się na parowniku jest bardzo duża. Jeśli powietrze w kabinie nie krąży odpowiednio, a klimatyzacja pracuje na najwyższych obrotach przez dłuższy czas, może dojść do sytuacji, w której układ nie nadąża z odprowadzaniem wilgoci, co skutkuje powstaniem lodu.
Zamarznięcie klimatyzacji nie jest trwałym uszkodzeniem, ale objaw ten nie powinien być bagatelizowany. Gdy do niego dojdzie, najlepszym rozwiązaniem jest wyłączenie klimatyzacji i odczekanie kilkunastu minut, aby lód zdążył się stopić. W międzyczasie warto korzystać jedynie z nawiewu, by pomóc osuszyć parownik. Jeśli sytuacja powtarza się regularnie, konieczna będzie wizyta w warsztacie i diagnostyka układu – w szczególności sprawdzenie ciśnienia czynnika, stanu filtra, działania wentylatora i czujników temperatury.
Podsumowując, klimatyzacja może zamarznąć w trakcie jazdy, ale zawsze świadczy to o nieprawidłowej pracy któregoś z elementów układu. Taka sytuacja nie jest normalna i wymaga interwencji. Dobrze utrzymany i regularnie serwisowany układ klimatyzacyjny działa niezawodnie nawet w najbardziej wymagających warunkach pogodowych, bez ryzyka zamarznięcia parownika czy utraty wydajności chłodzenia.
