Pasek wielorowkowy, znany także jako pasek osprzętu lub mikroklinowy, to element odpowiedzialny za napędzanie wielu podzespołów w silniku – w tym bardzo często pompy wspomagania kierownicy. Choć jego zadaniem jest przenoszenie momentu obrotowego z wału korbowego na różne elementy pomocnicze, to w przypadku problemów z układem wspomagania właśnie ten pasek może stać się pierwszą ofiarą ukrytych usterek. Wbrew pozorom to nie sam pasek jest słabym punktem, lecz to, co go otacza – a układ wspomagania bywa jednym z bardziej obciążających elementów całego układu napędowego osprzętu.
Pompa wspomagania, zwłaszcza w starszych układach hydraulicznych, generuje istotne opory – szczególnie wtedy, gdy kierowca wykonuje skręty przy niskiej prędkości lub na postoju. Wówczas pompa pracuje na pełnym obciążeniu i potrzebuje większej siły do działania. Jeśli pompa jest już zużyta, jej łożyska stawiają dodatkowy opór albo sama pompa zaczyna się zacierać, siły przekazywane przez pasek rosną nienaturalnie. Pasek w takiej sytuacji zaczyna się ślizgać, nagrzewać, a jego struktura ulega degradacji. Objawy tego zjawiska są bardzo charakterystyczne: piszczenie po uruchomieniu silnika, głośna praca podczas skrętów, szarpanie wspomagania oraz ślady przypalenia na rowkach paska.
Zdarza się również, że koło pasowe pompy wspomagania zostaje przyblokowane – na przykład w wyniku awarii wewnętrznej lub zatarcia. Jeśli silnik wciąż pracuje, pasek próbuje nadal obracać nieruchome koło pasowe, co powoduje jego intensywne ścieranie. W skrajnych przypadkach dochodzi do zerwania paska, co z kolei może pociągnąć za sobą unieruchomienie innych kluczowych podzespołów, takich jak alternator, pompa wody czy klimatyzacja. Z tego powodu usterka pompy wspomagania może mieć bardzo szerokie konsekwencje dla działania całego silnika.
Innym czynnikiem są nieprawidłowości w prowadzeniu paska – jeśli po wymianie pompy wspomagania nie zostanie ona idealnie ustawiona względem pozostałych kół pasowych, pasek pracuje pod kątem, co prowadzi do jego przyspieszonego zużycia. Podobnie działa zbyt luźny lub zbyt napięty pasek – w obu przypadkach może dojść do przeskakiwania, wykrzywienia biegu lub przedwczesnego zużycia. Zmiany napięcia bywają też wynikiem niesprawnego napinacza – jeśli sam napinacz nie działa płynnie, pasek traci odpowiedni naciąg, a w momentach większego obciążenia, czyli właśnie podczas pracy pompy wspomagania, wchodzi w drgania i zaczyna się wycierać.
W nowoczesnych autach z elektrycznym wspomaganiem problem ten nie występuje, ponieważ pompa wspomagania została zastąpiona silnikiem elektrycznym bez fizycznego połączenia z paskiem. W starszych konstrukcjach z klasycznym układem hydraulicznym problem wciąż jest bardzo realny – a awaria pompy wspomagania jest jednym z częstszych powodów przyspieszonego zużycia paska wielorowkowego.
Podsumowując: tak, wspomaganie kierownicy może uszkodzić pasek wielorowkowy – pośrednio, ale skutecznie. Najczęściej dzieje się to wtedy, gdy pompa wspomagania stawia zbyt duży opór, zużywa się lub ulega awarii, powodując przeciążenie układu napędowego osprzętu. Objawy są wyraźne – piszczenie paska, spadek efektywności wspomagania, szarpanie, a nawet zerwanie paska. Dlatego w razie pojawienia się takich objawów nie warto zwlekać z diagnostyką – sprawdzenie stanu pompy, koła pasowego, paska i jego napięcia może uchronić nas przed większą awarią i kosztowną naprawą całego układu osprzętu silnika.
