Na pierwszy rzut oka interwał wymiany rozrządu wydaje się być jasno określony – wystarczy zajrzeć do książki serwisowej lub dokumentacji producenta, by znaleźć konkretną liczbę kilometrów albo lat użytkowania. Jednak w rzeczywistości sprawa jest znacznie bardziej złożona. Styl jazdy kierowcy ma ogromny wpływ na trwałość elementów układu rozrządu, zwłaszcza jeśli chodzi o pasek zębaty i jego towarzyszące rolki, napinacze oraz pompę wody. I choć nikt nie zmienia rozrządu co tydzień z powodu dynamicznej jazdy, to lekceważenie warunków eksploatacji może doprowadzić do sytuacji, w której zestaw rozrządu nie wytrzyma nawet zalecanego przebiegu.
Jeśli kierowca często porusza się w warunkach miejskich, z dużą liczbą uruchomień i zatrzymań silnika, pasek rozrządu pracuje w znacznie trudniejszych warunkach niż na trasie. Każde wciśnięcie pedału gazu, każda zmiana obciążenia jednostki napędowej powoduje mikronaprężenia na całej długości paska lub łańcucha. W mieście dochodzi do tego częste rozgrzewanie i studzenie silnika, a tym samym praca rozrządu w zmiennych warunkach cieplnych. Taki tryb użytkowania przyspiesza zużycie materiału i może skrócić jego żywotność nawet o kilkanaście procent.
Jeszcze większe znaczenie ma sposób, w jaki kierowca obchodzi się z silnikiem. Agresywna jazda, częste wkręcanie na wysokie obroty, dynamiczne ruszanie spod świateł i nagłe zmiany biegów powodują zwiększone naprężenia na całym układzie rozrządu. Pasek w takich warunkach nie tylko przenosi większe siły, ale także szybciej się nagrzewa i odkształca. Napinacze oraz rolki prowadzące w takich warunkach pracują pod większym obciążeniem, co może skrócić ich trwałość i wpłynąć na niestabilność napięcia paska.
W samochodach z łańcuchem sytuacja wygląda podobnie – choć sam łańcuch uchodzi za trwalszy, to dynamiczna eksploatacja prowadzi do jego rozciągania, a to z kolei powoduje błędne fazowanie zaworów. Jeżeli do tego dojdzie jeszcze rzadka wymiana oleju lub stosowanie niewłaściwego środka smarnego, cały układ może ulec uszkodzeniu wcześniej, niż przewiduje to harmonogram.
Warto też pamiętać, że interwał rozrządu jest zazwyczaj podany dla tzw. standardowych warunków eksploatacji. Obejmuje to jazdę w umiarkowanym klimacie, zrównoważonymi obrotami, bez przeciążeń i z odpowiednią konserwacją. Jeśli samochód jeździ głównie po krótkich dystansach, w trudnym terenie, z przyczepą lub w warunkach dużego zapylenia, warto traktować ten interwał z pewną ostrożnością. Wielu producentów wręcz zaleca wtedy wcześniejszą wymianę – nawet o 20–30 tysięcy kilometrów szybciej niż w normalnych warunkach.
Podsumowując – tak, styl jazdy ma realny wpływ na żywotność rozrządu. Choć nie zmienia się oficjalny interwał zapisany w książce serwisowej, to w przypadku intensywnej, dynamicznej lub miejskiej eksploatacji warto skrócić odstępy między wymianami. To prosty sposób na uniknięcie bardzo kosztownej awarii, która często zaczyna się od niewinnego, ale przemęczonego paska albo napinacza. Profilaktyka i świadomość warunków użytkowania są w tym przypadku znacznie tańsze niż skutki ich zignorowania.
