Ustawienie rozrządu bez specjalnych blokad to temat, który budzi wiele kontrowersji, zwłaszcza wśród mniej doświadczonych mechaników i entuzjastów majsterkowania. Blokady rozrządu to narzędzia służące do precyzyjnego unieruchomienia wału korbowego oraz wałków rozrządu w odpowiednich pozycjach podczas montażu lub regulacji układu. Dzięki nim można uniknąć przesunięcia faz i błędów synchronizacji, które mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń silnika.
Teoretycznie rozrząd można ustawić bez blokad – polegając na znakach ustawczych wybijanych przez producenta na kołach pasowych, wałkach i obudowie silnika. W praktyce wielu mechaników właśnie w ten sposób ustawia rozrząd, szczególnie w prostszych konstrukcjach lub przy użyciu instrukcji serwisowych, które opisują tę procedurę krok po kroku. Jednak takie podejście wymaga dużej precyzji, doświadczenia i bardzo dokładnego pomiaru. Nawet niewielkie przesunięcie może skutkować błędami w synchronizacji.
Problem pojawia się przede wszystkim w silnikach kolizyjnych, gdzie zawory pracują bardzo blisko tłoków. Tu każde niedokładne ustawienie rozrządu niesie ryzyko kontaktu zaworów z tłokami, co prowadzi do ich wygięcia, uszkodzenia głowicy i kosztownej naprawy. Blokady rozrządu pozwalają zminimalizować to ryzyko, eliminując możliwość przesunięcia wałów podczas montażu lub regulacji.
W bardziej skomplikowanych jednostkach wyposażonych w zmienne fazy rozrządu (VVT) lub kilka wałków rozrządu, ustawienie bez blokad jest jeszcze trudniejsze i bardziej ryzykowne. W takich silnikach nieprecyzyjne zgranie faz może prowadzić nie tylko do mechanicznych uszkodzeń, ale także do błędów w pracy sterownika, utraty mocy czy problemów z emisją spalin.
Podsumowując – choć technicznie możliwe jest ustawienie rozrządu bez specjalnych blokad, to nie jest to zalecane, zwłaszcza w silnikach kolizyjnych i nowoczesnych konstrukcjach z wieloma wałkami. Blokady znacząco zwiększają precyzję, bezpieczeństwo i komfort pracy, zmniejszając ryzyko poważnych błędów i uszkodzeń. Dlatego ich stosowanie jest standardem w profesjonalnych warsztatach i warto o tym pamiętać, nawet jeśli cena narzędzi czy ich dostępność wydają się barierą. W przypadku wątpliwości lepiej zainwestować w odpowiednie wyposażenie niż ryzykować awarię silnika.
