Luzy zaworowe to odległość między końcem trzonka zaworu a elementem sterującym jego otwarciem (np. popychaczem, dźwigienką czy wałkiem rozrządu). Prawidłowy luz jest niezbędny do kompensacji rozszerzalności cieplnej elementów silnika. Jednak zbyt duże lub zbyt małe luzy zaworowe mogą prowadzić do poważnych problemów z pracą jednostki napędowej, w tym do powstawania stuków.
Zbyt duży luz zaworowy powoduje, że zawór otwiera się z opóźnieniem i zamyka zbyt wcześnie, co skutkuje charakterystycznym stukaniem lub „cykaniem” słyszalnym zwłaszcza na zimnym silniku. Dźwięki te są efektem uderzania elementów układu rozrządu o trzonek zaworu w momencie otwarcia i zamknięcia. Stuki te mogą być mylone z innymi dźwiękami, ale zwykle nasilają się wraz ze wzrostem luzu.
Zbyt mały luz zaworowy również jest niebezpieczny – zawory nie domykają się prawidłowo, co prowadzi do utraty kompresji, przegrzewania zaworów i w skrajnych przypadkach do ich wypalenia. Jednak w tym przypadku stuki są mniej wyraźne, a objawy dotyczą głównie spadku mocy i nierównej pracy silnika.
Podsumowując, nieprawidłowe luzy zaworowe mogą powodować stuki w silniku, a także prowadzić do poważniejszych usterek. Regularna kontrola i regulacja luzów zaworowych to podstawa długowieczności i sprawności jednostki napędowej.
