Mieszanka paliwowo-powietrzna to podstawowy czynnik decydujący o prawidłowej pracy każdego silnika spalinowego. Jej skład, czyli proporcja paliwa do powietrza, musi być precyzyjnie dobrany, aby zapewnić optymalne spalanie, moc, ekonomię oraz trwałość jednostki napędowej. Zbyt uboga lub zbyt bogata mieszanka może prowadzić do szeregu problemów, a w skrajnych przypadkach – do poważnych uszkodzeń silnika.
Zbyt uboga mieszanka, czyli taka, w której jest za dużo powietrza w stosunku do ilości paliwa, powoduje wzrost temperatury spalania. Wysoka temperatura prowadzi do przegrzewania tłoków, zaworów i głowicy, co z czasem może skutkować wypaleniem zaworów, pęknięciem tłoków, uszkodzeniem uszczelki pod głowicą, a nawet stopieniem elementów silnika. Uboga mieszanka zwiększa także ryzyko powstawania spalania stukowego, które jest jednym z najgroźniejszych zjawisk dla silnika – prowadzi do mikrouszkodzeń tłoków, pierścieni i głowicy.
Zbyt bogata mieszanka, czyli nadmiar paliwa w stosunku do powietrza, również jest szkodliwa. Nadmiar paliwa nie spala się całkowicie, co prowadzi do powstawania nagaru na zaworach, tłokach i w układzie wydechowym. Bogata mieszanka powoduje także rozcieńczanie oleju silnikowego, co obniża jego właściwości smarne i przyspiesza zużycie panewek, wałków rozrządu oraz innych elementów. Długotrwała jazda na bogatej mieszance skutkuje zwiększonym zużyciem paliwa, dymieniem na czarno, a także przyspieszonym zużyciem katalizatora i sondy lambda.
Przyczyną nieprawidłowego składu mieszanki mogą być uszkodzone czujniki (sonda lambda, przepływomierz, czujnik temperatury), nieszczelności w układzie dolotowym, awarie wtryskiwaczy, błędy w sterowniku silnika lub złej jakości paliwo. Objawami złej mieszanki są: nierówna praca silnika, spadek mocy, trudności z rozruchem, dymienie, wzrost zużycia paliwa, zapalenie kontrolki „check engine” oraz charakterystyczne stuki lub przegrzewanie jednostki napędowej.
Podsumowując, silnik może ulec poważnym uszkodzeniom w wyniku długotrwałej pracy na złej mieszance paliwowo-powietrznej. Regularna diagnostyka, kontrola czujników i szybka reakcja na objawy nieprawidłowego spalania to podstawa długowieczności i niezawodności jednostki napędowej.
