Wybór odpowiedniego oleju silnikowego to kluczowa kwestia dla trwałości i sprawności jednostki napędowej. Wielu kierowców sądzi, że im gęstszy olej, tym lepiej chroni silnik przed zużyciem. Tymczasem stosowanie zbyt gęstego oleju, czyli o wyższej lepkości niż zalecana przez producenta, może prowadzić do szeregu problemów, a nawet poważnych uszkodzeń silnika.
Zbyt gęsty olej utrudnia rozruch silnika, zwłaszcza w niskich temperaturach. W zimnym silniku olej o wysokiej lepkości wolniej dociera do wszystkich zakamarków jednostki, przez co przez pierwsze sekundy pracy elementy pracują praktycznie „na sucho”. To prowadzi do zwiększonego tarcia, szybszego zużycia panewek, tłoków, wałków rozrządu i innych kluczowych części. W skrajnych przypadkach może dojść do zatarcia silnika już podczas rozruchu w mroźny poranek.
Kolejnym problemem jest zwiększone obciążenie układu smarowania. Pompa oleju musi pracować ciężej, aby przetłoczyć gęsty olej przez kanały i filtry. Może to prowadzić do wzrostu ciśnienia oleju, co z kolei skutkuje rozszczelnieniem uszczelek, wyciekami, a nawet pęknięciem filtra oleju. W niektórych przypadkach zbyt wysokie ciśnienie może uszkodzić uszczelniacze wału korbowego czy wałków rozrządu.
Zbyt gęsty olej nie zapewnia też odpowiedniego chłodzenia silnika. Słabszy przepływ przez kanały olejowe oznacza, że ciepło nie jest skutecznie odprowadzane z najbardziej obciążonych elementów. To prowadzi do przegrzewania się tłoków, panewek i wałków rozrządu, co przyspiesza ich zużycie i zwiększa ryzyko awarii.
W nowoczesnych silnikach, zwłaszcza z hydraulicznymi popychaczami zaworowymi, zmiennymi fazami rozrządu czy filtrami DPF, stosowanie zbyt gęstego oleju może powodować nieprawidłowe działanie tych układów, błędy sterownika oraz przyspieszone zużycie elementów. Olej o nieprawidłowej lepkości może także prowadzić do zwiększonego zużycia paliwa i spadku osiągów silnika.
Podsumowując, zbyt gęsty olej może uszkodzić silnik, powodując trudności z rozruchem, zwiększone zużycie elementów, wycieki, przegrzewanie i nieprawidłową pracę nowoczesnych układów. Wybór oleju zawsze powinien być zgodny z zaleceniami producenta, a eksperymentowanie z lepkością może przynieść więcej szkody niż pożytku.
