Luzy w wałku rozrządu to poważny problem, który może prowadzić do nierównej pracy silnika, stuków, a nawet uszkodzenia układu rozrządu. Sprawdzenie luzów wałka rozrządu wymaga dokładnej diagnostyki mechanicznej i często demontażu pokrywy zaworów. Pierwszym objawem mogą być metaliczne stuki lub cykanie z okolic głowicy, szczególnie podczas rozruchu i pracy na biegu jałowym. Nasilają się one przy wzroście obrotów i mogą być mylone z luzami zaworowymi lub uszkodzeniem popychaczy.
Aby sprawdzić luzy wałka rozrządu, należy zdemontować pokrywę zaworów i ocenić wizualnie stan wałka, łożysk oraz powierzchni współpracujących. Następnie, przy użyciu szczelinomierza, mierzy się luz osiowy i promieniowy wałka w łożyskach. Wartości dopuszczalne są określone przez producenta silnika i zazwyczaj wynoszą od kilku do kilkunastu setnych milimetra. Przekroczenie tych wartości świadczy o zużyciu łożysk, wałka lub głowicy.
W nowoczesnych silnikach do diagnostyki używa się także czujników zegarowych, które pozwalają precyzyjnie zmierzyć przesunięcia wałka podczas obrotu. W przypadku wykrycia nadmiernych luzów konieczna jest wymiana łożysk, regeneracja głowicy lub – w skrajnych przypadkach – wymiana wałka rozrządu. Długotrwała jazda z luzami prowadzi do przyspieszonego zużycia popychaczy, dźwigienek i zaworów, a także do pogorszenia pracy całego układu rozrządu.
Dodatkowo można wykonać oględziny krzywek wałka rozrządu przez otwór wlewu oleju lub po zdjęciu dekielka zaworowego, aby sprawdzić powierzchnię roboczą krzywek pod kątem ubytków materiału, rys i odkształceń. Pomiar wzniosu krzywek czujnikiem zegarowym oraz pomiar średnicy czopów mikrometrem pozwalają ocenić stopień zużycia i przydatność wałka do dalszej eksploatacji.
Podsumowując, aby sprawdzić luzy w wałku rozrządu, należy przeprowadzić demontaż pokrywy zaworów, pomiar szczelinomierzem i czujnikiem zegarowym oraz porównać wyniki z danymi producenta. Regularna kontrola i szybka reakcja na niepokojące odgłosy pozwalają uniknąć poważnych i kosztownych awarii silnika.
