Czujnik różnicowy w układzie DPF to element, o którym wielu kierowców dowiaduje się dopiero wtedy, gdy na desce rozdzielczej pojawia się kontrolka silnika lub filtr cząstek stałych przestaje się regenerować. Mimo że to niewielki komponent, jego rola jest absolutnie kluczowa dla prawidłowego działania całego układu wydechowego, szczególnie w nowoczesnych silnikach wysokoprężnych. To właśnie on przekazuje do sterownika silnika informacje o poziomie zapełnienia filtra i decyduje o momencie rozpoczęcia procesu wypalania sadzy. Gdy czujnik działa nieprawidłowo, cały system zaczyna funkcjonować w sposób zaburzony, a kierowca może zaobserwować niepokojące symptomy.
Podstawowym zadaniem czujnika różnicowego jest pomiar ciśnienia spalin przed i za filtrem DPF. Na podstawie różnicy między tymi dwoma wartościami komputer silnika oblicza stopień zanieczyszczenia filtra. Gdy ciśnienie przed filtrem rośnie, a za filtrem pozostaje na stałym poziomie, oznacza to, że DPF zaczyna się zatykać i wkrótce będzie wymagał regeneracji. Czujnik musi zatem być nie tylko sprawny, ale także precyzyjnie skalibrowany, ponieważ każda odchyłka może spowodować błędne wnioski co do stanu filtra.
Jednym z pierwszych objawów uszkodzonego czujnika różnicowego jest brak wypalania DPF mimo jazdy w warunkach sprzyjających regeneracji. Kierowca może zauważyć, że auto traci moc, zużywa więcej paliwa, a do tego zaczynają pojawiać się komunikaty o błędach filtra cząstek stałych lub ikona check engine. Sterownik silnika, nie mając prawidłowych danych, nie inicjuje procesu wypalania sadzy, ponieważ nie wie, że filtr jest zanieczyszczony. W dłuższej perspektywie prowadzi to do całkowitego zapchania DPF, a co za tym idzie – trybu awaryjnego i konieczności mechanicznego czyszczenia lub wymiany filtra.
W niektórych przypadkach uszkodzony czujnik przekazuje zbyt wysokie wartości różnicy ciśnień, nawet jeśli filtr DPF jest względnie czysty. W takiej sytuacji system rozpoczyna zbyt częste regeneracje, co skutkuje wzrostem zużycia paliwa, częstą pracą wentylatora chłodnicy po zgaszeniu silnika i zwiększonym zużyciem oleju silnikowego. Taka nadaktywność systemu może również prowadzić do przegrzewania układu wydechowego, nieprzyjemnego zapachu w kabinie i ogólnego pogorszenia komfortu jazdy.
Kolejnym objawem awarii czujnika jest nieprawidłowe zachowanie samochodu podczas przyspieszania. Może pojawić się tzw. „czkawka” przy wciśnięciu gazu, spadki mocy i brak reakcji na pedał przy wyższych obrotach. Dzieje się tak, ponieważ komputer silnika, opierając się na błędnych danych o obciążeniu układu wydechowego, wprowadza korekty do mieszanki paliwowej i ciśnienia doładowania. W skrajnych przypadkach może dojść do całkowitego przejścia silnika w tryb awaryjny.
Uszkodzony czujnik różnicowy można rozpoznać także dzięki diagnostyce komputerowej. W pamięci sterownika mogą pojawić się błędy związane z nierealnymi wartościami ciśnienia, brakiem komunikacji z czujnikiem lub brakiem sygnału. Diagnostyk, porównując dane z czujnika różnicowego z rzeczywistym stanem filtra, może bardzo szybko wykryć problem i zlecić wymianę lub sprawdzenie przewodów podciśnieniowych, które często ulegają zapchaniu lub rozszczelnieniu.
Warto pamiętać, że czujnik różnicowy DPF to element narażony na działanie wysokich temperatur, sadzy i wilgoci. Jego uszkodzenie może być wynikiem naturalnego zużycia, ale również konsekwencją innych problemów, takich jak przedmuchy w układzie wydechowym, nieszczelności na złączach lub zapchane przewody pomiarowe. Dlatego podczas diagnostyki nie wystarczy sam pomiar wartości – trzeba też dokładnie obejrzeć przewody i złącza, które prowadzą do czujnika.
Podsumowując – uszkodzony czujnik różnicowy DPF może objawiać się na wiele sposobów: od braku regeneracji filtra, przez nadmierne wypalanie, aż po tryb awaryjny i utratę mocy. Wczesne wykrycie problemu pozwala uniknąć kosztownych napraw, dlatego każdy objaw zaburzenia pracy układu wydechowego powinien skłonić do dokładnej diagnostyki, zwłaszcza w pojazdach z silnikiem wysokoprężnym, gdzie DPF i jego czujniki odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowej pracy jednostki napędowej.
