Filtr cząstek stałych, czyli DPF, to jeden z kluczowych elementów układu wydechowego w nowoczesnych samochodach z silnikiem diesla. Jego zadaniem jest wyłapywanie i okresowe wypalanie cząstek sadzy, co pozwala na znaczące ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Skuteczność działania DPF w dużej mierze zależy od jego drożności oraz sprawności procesu regeneracji. Jednym z podstawowych parametrów, które pozwalają ocenić stan filtra, jest różnica temperatur spalin przed i za DPF. Prawidłowa interpretacja tej różnicy pozwala wykryć zarówno problemy z zapchaniem filtra, jak i nieprawidłowości w procesie wypalania sadzy.
Aby zbadać różnicę temperatur przed i za DPF, należy skorzystać z czujników temperatury, które są fabrycznie montowane w większości współczesnych samochodów z silnikiem diesla. Czujniki te umieszczone są w układzie wydechowym – jeden tuż przed wejściem do filtra, drugi za jego wyjściem. Ich zadaniem jest nie tylko monitorowanie temperatury podczas normalnej pracy silnika, ale także dostarczanie danych do komputera sterującego, który na ich podstawie decyduje o rozpoczęciu procesu regeneracji DPF.
Najprostszym sposobem sprawdzenia różnicy temperatur jest podłączenie samochodu do komputera diagnostycznego z odpowiednim oprogramowaniem. W trybie odczytu parametrów bieżących można obserwować wartości temperatury przed i za DPF w czasie rzeczywistym. W warunkach normalnej jazdy, gdy filtr jest drożny, różnica temperatur powinna być stosunkowo niewielka – zazwyczaj wynosi od kilku do kilkunastu stopni Celsjusza. W momencie rozpoczęcia procesu regeneracji, temperatura przed DPF gwałtownie wzrasta, osiągając nawet 600–700°C, a różnica temperatur może się chwilowo zwiększyć, jednak po zakończeniu wypalania powinna wrócić do normy.
Jeśli różnica temperatur utrzymuje się na wysokim poziomie podczas normalnej jazdy, może to świadczyć o częściowym lub całkowitym zatkaniu filtra. W takiej sytuacji spaliny napotykają na opór, a temperatura przed DPF rośnie znacznie szybciej niż za filtrem. Jest to wyraźny sygnał, że filtr wymaga diagnostyki, a być może także czyszczenia lub wymiany. Z kolei bardzo mała różnica temperatur, nawet podczas regeneracji, może oznaczać nieszczelność w układzie wydechowym, uszkodzenie czujników lub wypalenie się wkładu filtra.
Warto podkreślić, że interpretacja różnicy temperatur przed i za DPF powinna zawsze uwzględniać warunki pracy silnika, styl jazdy oraz historię regeneracji filtra. Krótkie trasy, jazda miejska i częste gaszenie silnika mogą prowadzić do niedogrzania filtra i niepełnej regeneracji, co z czasem skutkuje jego zapchaniem i wzrostem różnicy temperatur. Regularne monitorowanie tego parametru pozwala na wczesne wykrycie problemów i uniknięcie kosztownych napraw.
W warunkach warsztatowych możliwe jest także zastosowanie zewnętrznych pirometrów lub termopar, które pozwalają na bezpośredni pomiar temperatury rur wydechowych przed i za DPF. Jest to szczególnie przydatne w przypadku podejrzenia uszkodzenia czujników fabrycznych lub chęci potwierdzenia wyników diagnostyki komputerowej.
Podsumowując, badanie różnicy temperatur przed i za DPF to jedno z podstawowych narzędzi diagnostycznych, które pozwala ocenić stan filtra, skuteczność procesu regeneracji oraz wykryć potencjalne nieszczelności lub uszkodzenia układu wydechowego. Regularna kontrola tego parametru, zarówno w warunkach warsztatowych, jak i przy użyciu komputera diagnostycznego, pozwala na utrzymanie sprawności DPF, wydłuża jego żywotność i minimalizuje ryzyko kosztownych awarii.
