AdBlue, czyli wodny roztwór mocznika, to jeden z kluczowych elementów nowoczesnych systemów oczyszczania spalin w silnikach wysokoprężnych, wyposażonych w układ selektywnej redukcji katalitycznej (SCR). Jego głównym zadaniem jest neutralizacja tlenków azotu (NOx) poprzez ich chemiczne przekształcenie do azotu i pary wodnej. Proces ten zachodzi w katalizatorze SCR, do którego AdBlue jest precyzyjnie dozowany przez komputer sterujący. Jednak coraz częściej pojawiają się pytania, czy nadmierna ilość AdBlue, podawana do układu wydechowego, może powodować powstawanie kryształów i prowadzić do poważnych problemów eksploatacyjnych.
W prawidłowo działającym układzie SCR AdBlue jest dozowany w ilości ściśle określonej przez komputer sterujący na podstawie danych z czujników temperatury, przepływu spalin oraz chwilowego zapotrzebowania silnika na redukcję NOx. Zbyt duża ilość AdBlue podana do układu wydechowego nie zostaje w całości przereagowana w katalizatorze SCR. Nadmiar roztworu mocznika nie ulega pełnemu rozkładowi, a w kontakcie z gorącymi elementami układu wydechowego zaczyna odparowywać, pozostawiając po sobie białe, twarde osady – kryształy mocznika.
Krystalizacja AdBlue w układzie wydechowym jest zjawiskiem wyjątkowo niepożądanym. Kryształy te mogą osadzać się zarówno w okolicach wtryskiwacza AdBlue, jak i wewnątrz katalizatora SCR, na czujnikach, a nawet w przewodach doprowadzających roztwór. Z czasem prowadzi to do częściowego lub całkowitego zatkania tych elementów, co skutkuje zaburzeniem przepływu AdBlue, spadkiem skuteczności redukcji NOx oraz pojawianiem się błędów w systemie diagnostyki pokładowej. Komputer sterujący wykrywa zbyt wysokie ciśnienie w przewodach, niewłaściwą pracę wtryskiwacza lub brak reakcji katalizatora na podanie AdBlue, co skutkuje zapaleniem się kontrolki AdBlue lub „check engine” oraz przejściem silnika w tryb awaryjny.
Nadmierna ilość AdBlue w układzie wydechowym może być skutkiem kilku czynników. Najczęściej wynika to z awarii czujników odpowiedzialnych za pomiar temperatury i przepływu spalin, błędów w oprogramowaniu sterującym lub uszkodzenia samego wtryskiwacza AdBlue, który podaje zbyt duże dawki roztworu. Problem może się także nasilać w warunkach niskich temperatur, gdy AdBlue ma tendencję do krystalizowania się już w przewodach, zanim jeszcze trafi do katalizatora.
Objawy krystalizacji AdBlue w układzie wydechowym są dość charakterystyczne. Kierowca może zauważyć spadek mocy silnika, przejście jednostki napędowej w tryb awaryjny, częste pojawianie się komunikatów o konieczności uzupełnienia AdBlue mimo pełnego zbiornika, a także widoczne białe osady w okolicach wtryskiwacza lub końcówki wydechu. W skrajnych przypadkach może dojść do trwałego uszkodzenia katalizatora SCR, przewodów doprowadzających AdBlue oraz czujników, co wiąże się z bardzo wysokimi kosztami naprawy.
Aby uniknąć problemów związanych z nadmiarem AdBlue i krystalizacją w układzie wydechowym, kluczowe jest regularne serwisowanie systemu SCR, kontrola sprawności czujników oraz korzystanie z wysokiej jakości roztworu mocznika. W przypadku pojawienia się pierwszych objawów krystalizacji należy jak najszybciej udać się do serwisu w celu przeprowadzenia diagnostyki i usunięcia przyczyny nadmiernego dawkowania AdBlue.
Podsumowując, nadmierna ilość AdBlue w układzie wydechowym zdecydowanie sprzyja krystalizacji roztworu mocznika, co prowadzi do zatkania wtryskiwacza, przewodów i katalizatora SCR. Skutkuje to spadkiem skuteczności oczyszczania spalin, pojawianiem się błędów diagnostycznych oraz ryzykiem kosztownych napraw. Regularna kontrola systemu SCR i szybka reakcja na wszelkie niepokojące objawy to podstawa bezproblemowej eksploatacji nowoczesnych diesli wyposażonych w AdBlue.
