Zawór EGR (Exhaust Gas Recirculation) to element układu wydechowego, którego zadaniem jest kierowanie części spalin z powrotem do układu dolotowego silnika. Dzięki temu obniżana jest temperatura spalania, co skutkuje zmniejszeniem emisji tlenków azotu (NOx). Prawidłowo działający EGR jest niezbędny do spełnienia norm ekologicznych i zachowania optymalnych parametrów pracy silnika. Jednak w przypadku jego awarii, zwłaszcza gdy zawór pozostaje otwarty lub nie domyka się prawidłowo, może dojść do cofania się gorących spalin do układu dolotowego. Zjawisko to niesie ze sobą szereg niekorzystnych objawów, które mogą znacząco pogorszyć komfort jazdy i trwałość jednostki napędowej.
Jednym z pierwszych objawów cofania się gorących spalin do dolotu jest wyraźny spadek mocy silnika. Gorące spaliny trafiające do układu dolotowego powodują wzrost temperatury powietrza zasysanego do cylindrów, co obniża jego gęstość i zawartość tlenu. W efekcie mieszanka paliwowo-powietrzna staje się uboższa, a proces spalania mniej efektywny. Kierowca może odczuwać ospałą reakcję na gaz, trudności z przyspieszaniem, a nawet szarpanie podczas jazdy na niskich i średnich obrotach.
Kolejnym charakterystycznym objawem jest nierówna praca silnika na biegu jałowym. Nadmiar spalin w dolocie zaburza skład mieszanki, co prowadzi do falowania obrotów, drgań i nieprzyjemnych wibracji. W skrajnych przypadkach silnik może gasnąć podczas postoju lub mieć trudności z ponownym uruchomieniem, zwłaszcza na ciepło.
Cofanie się gorących spalin przez EGR do dolotu sprzyja także powstawaniu nagaru i osadów na ściankach kolektora dolotowego, zaworach dolotowych i przepustnicy. Z czasem prowadzi to do zwężenia przekroju kanałów dolotowych, ograniczenia przepływu powietrza i dalszego pogorszenia osiągów silnika. Objawia się to stopniowym spadkiem mocy, zwiększonym zużyciem paliwa oraz wzrostem emisji szkodliwych substancji.
Innym objawem jest pojawienie się nietypowego zapachu spalin w kabinie pojazdu, zwłaszcza podczas postoju lub jazdy w korku. Cofające się spaliny mogą przedostawać się przez nieszczelności w układzie dolotowym lub wentylacyjnym do wnętrza samochodu, co jest nie tylko nieprzyjemne, ale i niebezpieczne dla zdrowia pasażerów.
Warto również zwrócić uwagę na pojawienie się kontrolki „check engine” oraz zapisanie błędów związanych z układem EGR w pamięci komputera sterującego silnikiem. Diagnostyka komputerowa może wykazać nieprawidłowe wartości przepływu powietrza, temperatury spalin lub ciśnienia w kolektorze dolotowym, co jest bezpośrednią konsekwencją cofania się gorących spalin przez nieszczelny zawór EGR.
Długotrwałe występowanie tego zjawiska prowadzi do przyspieszonego zużycia elementów silnika, takich jak zawory, tłoki czy pierścienie tłokowe. Wysoka temperatura i obecność agresywnych składników spalin sprzyja powstawaniu korozji, wypalaniu uszczelek oraz powstawaniu mikropęknięć w głowicy i kolektorze dolotowym.
Podsumowując, objawy cofania się gorących spalin do dolotu przez EGR to przede wszystkim spadek mocy, nierówna praca silnika, wzrost zużycia paliwa, powstawanie nagaru w kolektorze, zapach spalin w kabinie oraz pojawienie się błędów diagnostycznych. Ignorowanie tych symptomów prowadzi do poważnych uszkodzeń silnika i kosztownych napraw. Regularna kontrola i czyszczenie zaworu EGR, a także szybka reakcja na pierwsze oznaki problemów, to podstawa bezproblemowej eksploatacji nowoczesnych jednostek napędowych.
