Czujnik temperatury spalin za katalizatorem to jeden z kluczowych elementów układu wydechowego w nowoczesnych samochodach. Jego zadaniem jest monitorowanie temperatury gazów wylotowych po przejściu przez katalizator, co pozwala na prawidłowe sterowanie procesami oczyszczania spalin, regeneracji filtra DPF oraz ochronę elementów wydechu przed przegrzaniem. Zanieczyszczenie lub uszkodzenie tego czujnika może prowadzić do szeregu nieprawidłowości w pracy silnika i układu wydechowego, a objawy bywają na tyle subtelne, że łatwo je przeoczyć.
Jednym z pierwszych objawów zanieczyszczenia czujnika temperatury za katalizatorem jest nieprawidłowe wskazanie temperatury spalin. Czujnik pokryty warstwą sadzy, nagaru lub innych zanieczyszczeń reaguje wolniej na zmiany temperatury, a jego odczyty mogą być zaniżone lub zawyżone. W praktyce oznacza to, że sterownik silnika otrzymuje błędne informacje o rzeczywistych warunkach pracy układu wydechowego. Może to prowadzić do nieprawidłowego sterowania procesem regeneracji DPF – regeneracje mogą być zbyt częste lub zbyt rzadkie, co skutkuje szybszym zapychaniem się filtra lub jego przegrzewaniem.
Kolejnym objawem jest pojawienie się komunikatów ostrzegawczych na desce rozdzielczej. Nowoczesne samochody są wyposażone w systemy diagnostyczne, które monitorują poprawność działania wszystkich czujników. W przypadku wykrycia nieprawidłowych odczytów lub braku sygnału z czujnika temperatury za katalizatorem, komputer sterujący może zarejestrować błąd i wyświetlić kontrolkę „check engine” lub inne ostrzeżenie dotyczące układu oczyszczania spalin.
Zanieczyszczenie czujnika temperatury za katalizatorem może także prowadzić do pogorszenia osiągów silnika. Nieprawidłowe dane o temperaturze spalin wpływają na strategię dawkowania paliwa, czas wtrysku oraz pracę układu EGR i SCR. W efekcie silnik może pracować nierówno, pojawia się spadek mocy, wzrost zużycia paliwa oraz trudności z utrzymaniem stałej prędkości obrotowej. W skrajnych przypadkach może dojść do przejścia silnika w tryb awaryjny i ograniczenia jego mocy.
Charakterystycznym objawem zanieczyszczenia czujnika temperatury jest także wzrost emisji szkodliwych substancji. Nieprawidłowo sterowany proces oczyszczania spalin prowadzi do niepełnej pracy katalizatora i filtra DPF, przez co do atmosfery trafia więcej tlenków azotu, węglowodorów i cząstek stałych. Może to skutkować niezaliczeniem badania technicznego lub kontrolą drogową.
Warto zwrócić uwagę na nietypowe dźwięki z układu wydechowego, takie jak szumy, gwizdy czy metaliczne stuki. Choć nie są one bezpośrednio związane z czujnikiem, mogą świadczyć o przegrzewaniu się elementów wydechu w wyniku błędnych odczytów temperatury.
Objawy zanieczyszczenia czujnika temperatury za katalizatorem to przede wszystkim nieprawidłowe wskazania temperatury, częste lub rzadkie regeneracje DPF, komunikaty ostrzegawcze na desce rozdzielczej, spadek mocy silnika, wzrost zużycia paliwa oraz wzrost emisji spalin. Szybka diagnostyka i czyszczenie lub wymiana czujnika pozwalają przywrócić prawidłową pracę układu wydechowego i uniknąć poważniejszych problemów eksploatacyjnych.
