Turbosprężarka to precyzyjne urządzenie, które podczas pracy emituje różne dźwięki – od delikatnego świstu po głośniejsze wycie czy gwizdy. Wiele z tych odgłosów jest całkowicie naturalnych, zwłaszcza w nowoczesnych silnikach z doładowaniem. Jednak jeśli hałas z okolic turbo pojawia się wyłącznie przy odpuszczaniu gazu, może to być sygnał zarówno normalnego zjawiska, jak i początków usterki, której nie należy lekceważyć.
Jednym z najczęstszych powodów hałasowania turbo przy odpuszczaniu gazu jest praca zaworu blow-off (DV/BOV) lub zaworu recyrkulacji powietrza. Po gwałtownym zamknięciu przepustnicy, gdy ciśnienie doładowania nie ma gdzie się podziać, zawór ten otwiera się i upuszcza nadmiar sprężonego powietrza – do atmosfery lub z powrotem przed turbinę. Wtedy słychać charakterystyczny świst, syk lub „pssst”, który jest całkowicie normalny, a w autach sportowych wręcz pożądany. Jednak jeśli dźwięk ten staje się wyjątkowo głośny, metaliczny lub pojawiają się dodatkowe odgłosy (np. stukanie, buczenie), warto sprawdzić stan zaworu – nieszczelności, zużycie membrany czy uszkodzenie sprężyny mogą prowadzić do nieprawidłowej pracy i pogorszenia osiągów.
Inną przyczyną hałasu turbo przy odpuszczaniu gazu mogą być nieszczelności w układzie dolotowym lub wydechowym. Jeśli któryś z przewodów, opasek lub uszczelek nie trzyma ciśnienia, po zamknięciu przepustnicy sprężone powietrze ucieka przez szczeliny, powodując głośne syczenie lub gwizd. Takie objawy często nasilają się z czasem i mogą prowadzić do spadku mocy, wzrostu zużycia paliwa oraz pojawienia się błędów w sterowniku silnika.
W niektórych przypadkach hałas pojawiający się przy odpuszczaniu gazu może świadczyć o początkach uszkodzenia łożysk turbosprężarki. Gdy wirnik turbo gwałtownie wytraca prędkość obrotową, zużyte lub niedostatecznie smarowane łożyska mogą generować metaliczne dźwięki, szumy czy nawet stuki. Ignorowanie takich objawów grozi poważną awarią i zatarciem turbo, dlatego w razie wątpliwości warto skonsultować się z mechanikiem.
Hałas turbo przy odpuszczaniu gazu może być także efektem tzw. surge’u, czyli cofki powietrza. Zjawisko to występuje, gdy sprężone powietrze nie ma gdzie się rozprężyć i cofa się przez wirnik turbiny, powodując charakterystyczny „ćwierkający” dźwięk. Surge jest niebezpieczny dla turbo, prowadzi do drgań, szybszego zużycia łopatek i łożysk, a w skrajnych przypadkach do uszkodzenia wirnika.
Podsumowując, turbo może hałasować tylko przy odpuszczaniu gazu zarówno z powodów naturalnych (praca zaworu blow-off), jak i z powodu usterek (nieszczelności, zużycie łożysk, surge). Jeśli dźwięk jest nietypowy, głośny lub pojawiają się dodatkowe objawy, warto jak najszybciej przeprowadzić diagnostykę, aby uniknąć poważniejszych awarii i cieszyć się pełną sprawnością układu doładowania.
