Turbosprężarka to element pracujący w ekstremalnych warunkach termicznych – jej wirnik napędzany jest przez gorące spaliny, których temperatura nierzadko przekracza 800–1000°C. Choć konstrukcja turbo jest przystosowana do pracy w takich temperaturach, to jednak długotrwałe przegrzewanie, niewłaściwe użytkowanie lub awarie układu chłodzenia i smarowania mogą doprowadzić do pęknięcia turbosprężarki, a nawet jej całkowitego zniszczenia.
Do przegrzania turbosprężarki najczęściej dochodzi w wyniku zbyt intensywnej jazdy bez odpowiedniego chłodzenia po jej zakończeniu, awarii układu smarowania (np. zbyt niski poziom oleju, zapchane przewody olejowe, użycie niewłaściwego oleju) lub problemów z chłodzeniem cieczą (jeśli turbo jest wyposażone w taki system). Wysoka temperatura prowadzi do zwęglania się oleju na łożyskach i wałku, co skutkuje powstawaniem nagaru, zwiększonym tarciem i dalszym wzrostem temperatury. W skrajnych przypadkach metalowe elementy turbosprężarki, takie jak korpus, wałek czy łopatki wirnika, mogą ulec deformacji, a nawet pęknięciu na skutek rozszerzalności cieplnej i naprężeń powstałych podczas gwałtownego chłodzenia (np. po nagłym zgaszeniu silnika po dynamicznej jeździe).
Pęknięcie turbosprężarki objawia się zwykle nagłym spadkiem mocy, głośnymi dźwiękami (metaliczne stuki, wycie, gwizdy), dymieniem z wydechu (szczególnie niebieskim, jeśli do dolotu lub wydechu przedostaje się olej) oraz wyciekami oleju w okolicach turbo. W skrajnych przypadkach fragmenty pękniętej turbosprężarki mogą przedostać się do układu dolotowego lub wydechowego, powodując wtórne uszkodzenia silnika, zaworów, tłoków czy katalizatora.
Długotrwała jazda z przegrzewającą się turbosprężarką prowadzi także do powstawania mikropęknięć w korpusie, które z czasem mogą się powiększać i prowadzić do całkowitego rozszczelnienia turbo. Warto pamiętać, że nawet niewielkie pęknięcia w korpusie czy na łopatkach wirnika powodują utratę szczelności, spadek ciśnienia doładowania, niestabilną pracę silnika i wzrost zużycia paliwa.
Aby uniknąć przegrzania i pęknięcia turbosprężarki, należy regularnie kontrolować poziom i jakość oleju, dbać o drożność przewodów smarujących i chłodzących oraz stosować się do zasad eksploatacji – po intensywnej jeździe pozwolić silnikowi popracować na biegu jałowym przez kilkadziesiąt sekund, by turbo mogło się schłodzić. Warto również stosować wysokiej jakości oleje o odpowiedniej lepkości i regularnie wymieniać filtry.
Podsumowując, turbosprężarka może pęknąć od przegrzania, jeśli jest narażona na długotrwałe działanie wysokiej temperatury, brak smarowania lub nagłe zmiany temperatury. Objawia się to spadkiem mocy, hałasem, dymieniem i wyciekami oleju. Profilaktyka, regularny serwis i prawidłowa eksploatacja to klucz do długowieczności turbosprężarki i bezpieczeństwa silnika.
