Układ recyrkulacji spalin, czyli EGR (Exhaust Gas Recirculation), to rozwiązanie stosowane w nowoczesnych silnikach w celu obniżenia emisji tlenków azotu (NOx). Działa on poprzez kierowanie części spalin z powrotem do kolektora dolotowego, gdzie mieszają się one ze świeżym powietrzem i trafiają ponownie do cylindrów. Dzięki temu temperatura spalania zostaje obniżona, a emisja szkodliwych substancji – zredukowana. W silnikach z turbosprężarką, gdzie ciśnienie w układzie dolotowym jest znacznie wyższe niż w jednostkach wolnossących, pojawia się pytanie: czy to właśnie ciśnienie doładowania może wpływać na pracę i skuteczność systemu EGR?
Odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak. Ciśnienie w układzie dolotowym ma bezpośredni wpływ na działanie zaworu EGR oraz na ilość spalin, które mogą zostać skutecznie zrecyrkulowane. W praktyce, gdy turbosprężarka generuje wysokie ciśnienie doładowania, różnica ciśnień pomiędzy kolektorem dolotowym a wydechowym staje się mniejsza lub nawet odwraca się. W takiej sytuacji otwarcie zaworu EGR może być utrudnione, a przepływ spalin – ograniczony lub wręcz zablokowany. Komputer sterujący silnikiem (ECU) musi wówczas bardzo precyzyjnie zarządzać pracą EGR, często ograniczając jego działanie przy wysokim doładowaniu, aby nie dopuścić do zaburzenia procesu spalania i nie spowodować pogorszenia osiągów.
W nowoczesnych silnikach stosuje się zaawansowane strategie sterowania EGR, które biorą pod uwagę aktualne ciśnienie doładowania, obroty silnika, temperaturę spalin oraz zapotrzebowanie na moc. Zazwyczaj system EGR jest najbardziej aktywny przy niskim i średnim obciążeniu silnika, kiedy ciśnienie doładowania jest stosunkowo niskie. Wtedy różnica ciśnień pomiędzy kolektorem wydechowym a dolotowym sprzyja przepływowi spalin przez zawór EGR. Natomiast podczas gwałtownego przyspieszania, jazdy pod dużym obciążeniem czy pracy na wysokim ciśnieniu doładowania, zawór EGR jest często zamykany lub jego otwarcie jest ograniczane przez ECU, aby nie zaburzać dopływu świeżego powietrza do cylindrów i nie obniżać mocy silnika.
Warto także pamiętać, że zbyt wysokie ciśnienie w układzie dolotowym może prowadzić do przedostawania się spalin w niewłaściwym kierunku, co może skutkować zabrudzeniem zaworu EGR, kolektora dolotowego oraz powstawaniem nagaru. Z czasem prowadzi to do ograniczenia przepływu, spadku wydajności systemu recyrkulacji spalin, a nawet do awarii EGR. Objawami mogą być nierówna praca silnika, wzrost emisji spalin, spadek mocy oraz pojawienie się błędów w sterowniku silnika.
Podsumowując, ciśnienie w układzie dolotowym ma istotny wpływ na działanie systemu EGR. Wysokie ciśnienie doładowania ogranicza skuteczność recyrkulacji spalin, dlatego nowoczesne silniki wyposażone są w zaawansowane strategie sterowania, które dynamicznie dostosowują pracę EGR do aktualnych warunków. Regularna kontrola układu dolotowego, szczelności przewodów oraz stanu zaworu EGR to podstawa bezproblemowej eksploatacji silnika z turbo i skutecznej redukcji emisji szkodliwych substancji.
