Cofanie powietrza w układzie dolotowym to zjawisko, które może wystąpić w przypadku poważnego uszkodzenia turbosprężarki, zwłaszcza jej wirnika lub łożysk. W prawidłowo działającym układzie powietrze sprężone przez turbo płynie w jednym kierunku – od filtra powietrza, przez turbosprężarkę, intercooler i kolektor dolotowy, aż do cylindrów. Jeśli jednak dojdzie do uszkodzenia turbo, ten uporządkowany przepływ może zostać zakłócony, a powietrze zaczyna się cofać, powodując szereg charakterystycznych objawów.
Jednym z pierwszych symptomów cofania powietrza jest wyraźny spadek mocy silnika i ospała reakcja na gaz. Turbosprężarka nie jest w stanie wytworzyć odpowiedniego ciśnienia doładowania, a sprężone powietrze zamiast trafiać do cylindrów, częściowo cofa się w stronę turbo lub nawet filtra powietrza. Efektem jest brak „kopa” przy przyspieszaniu, trudności z utrzymaniem wysokich obrotów i ogólne pogorszenie osiągów auta.
Charakterystycznym objawem cofania powietrza są także nietypowe dźwięki z układu dolotowego. Może to być głośny świst, buczenie, „ćwierkanie” (tzw. compressor surge) lub nawet głośne „pssst” podczas zmiany biegów i nagłego odjęcia gazu. Dźwięki te powstają, gdy sprężone powietrze nie ma ujścia i odbija się od zamkniętej przepustnicy, cofając się przez wirnik turbo. W skrajnych przypadkach może dojść do zjawiska surge, które jest bardzo niebezpieczne dla turbosprężarki – prowadzi do gwałtownego hamowania wirnika, powstawania luzów, uszkodzenia łopatek, a nawet całkowitego zniszczenia turbo.
Innym objawem cofania powietrza w dolocie jest niestabilna praca silnika. Może pojawić się falowanie obrotów na biegu jałowym, szarpanie przy przyspieszaniu, a nawet gaśnięcie silnika przy gwałtownym odjęciu gazu. Komputer sterujący może rejestrować błędy związane z ciśnieniem doładowania, przepływem powietrza lub pracą zaworów recyrkulacyjnych (DV/BOV).
Warto również zwrócić uwagę na wzrost zużycia paliwa i pojawienie się dymienia z wydechu. Cofanie powietrza powoduje, że do cylindrów trafia mniej tlenu, niż przewiduje sterownik, co skutkuje niepełnym spalaniem, powstawaniem nagaru i zwiększoną emisją spalin.
Podsumowując, cofanie powietrza w dolocie przy uszkodzeniu turbo objawia się spadkiem mocy, ospałą reakcją na gaz, nietypowymi dźwiękami (świst, ćwierkanie, „pssst”), niestabilną pracą silnika, wzrostem zużycia paliwa i dymieniem z wydechu. W przypadku takich objawów należy jak najszybciej przeprowadzić diagnostykę układu doładowania i naprawić lub wymienić uszkodzoną turbosprężarkę, aby uniknąć poważniejszych awarii i kosztownych napraw.
