Współczesne samochody to skomplikowane układy, w których wiele podzespołów współpracuje ze sobą na różnych płaszczyznach. Jednym z mniej oczywistych, ale niezwykle istotnych czynników wpływających na sprawność układu paliwowego, jest podciśnienie generowane w kolektorze dolotowym silnika. Choć na pierwszy rzut oka wydaje się, że podciśnienie dotyczy głównie układu hamulcowego czy sterowania niektórymi zaworami, w rzeczywistości jego brak lub zaburzenia mogą mieć poważne konsekwencje dla pracy całego układu zasilania paliwem.
Podciśnienie w silniku powstaje w wyniku zasysania powietrza do cylindrów podczas pracy tłoków. W starszych konstrukcjach gaźnikowych oraz w wielu nowoczesnych silnikach benzynowych z wtryskiem pośrednim, podciśnienie to wykorzystywane jest do sterowania wieloma elementami – od serwa hamulcowego, przez zawory EGR, po różnego rodzaju siłowniki i regulatory. W układzie paliwowym rola podciśnienia jest szczególnie widoczna w przypadku regulatorów ciśnienia paliwa sterowanych właśnie podciśnieniem z kolektora dolotowego.
Regulator ciśnienia paliwa, wyposażony w membranę reagującą na zmiany podciśnienia, dostosowuje ciśnienie paliwa do aktualnych potrzeb silnika. Gdy silnik pracuje na biegu jałowym lub przy małym obciążeniu, podciśnienie jest wysokie, co powoduje obniżenie ciśnienia paliwa w listwie wtryskowej. W momencie gwałtownego przyspieszania podciśnienie spada, a regulator zwiększa ciśnienie paliwa, umożliwiając dostarczenie większej ilości paliwa do cylindrów. Brak podciśnienia lub jego zaburzenia sprawiają, że regulator nie jest w stanie prawidłowo sterować ciśnieniem paliwa, co prowadzi do powstawania zbyt ubogiej lub zbyt bogatej mieszanki. Efektem są nierówna praca silnika, spadki mocy, szarpanie podczas przyspieszania, a nawet trudności z rozruchem.
W nowoczesnych silnikach wysokoprężnych oraz benzynowych z bezpośrednim wtryskiem rola podciśnienia jest nieco mniejsza, ponieważ ciśnienie paliwa jest regulowane elektronicznie przez sterownik silnika. Jednak nawet w tych konstrukcjach brak podciśnienia może wpłynąć pośrednio na pracę układu paliwowego, zwłaszcza jeśli sterowane są nim zawory EGR, klapy kolektora dolotowego czy elementy układu recyrkulacji oparów paliwa. Zaburzenia w pracy tych podzespołów mogą prowadzić do nieprawidłowego spalania, wzrostu emisji spalin, a także pogorszenia osiągów i kultury pracy silnika.
Brak podciśnienia może mieć także wpływ na odpowietrzanie zbiornika paliwa. W wielu autach zastosowano zawory odpowietrzające sterowane właśnie podciśnieniem. Ich nieprawidłowa praca może prowadzić do powstawania podciśnienia w baku, utrudniając przepływ paliwa do pompy i powodując dławienie silnika, szczególnie przy większym obciążeniu.
Warto dodać, że nieszczelności w przewodach podciśnieniowych, uszkodzenia membran czy zaworów mogą być trudne do zdiagnozowania. Objawy często przypominają inne usterki układu paliwowego, takie jak zapchany filtr, uszkodzona pompa czy wadliwe wtryskiwacze. Typowe symptomy to nierówna praca silnika, falowanie obrotów, spadki mocy, szarpanie, trudności z rozruchem, a także błędy zapisane w komputerze pokładowym dotyczące mieszanki lub ciśnienia paliwa.
Podsumowując, brak podciśnienia lub jego zaburzenia mogą znacząco wpłynąć na pracę układu paliwowego, prowadząc do szeregu problemów z pracą silnika, spadkiem osiągów i wzrostem zużycia paliwa. Regularna kontrola przewodów podciśnieniowych, zaworów i membran to podstawa bezproblemowej eksploatacji nowoczesnych samochodów. W przypadku podejrzenia problemów z podciśnieniem warto jak najszybciej przeprowadzić diagnostykę i usunąć usterkę, zanim dojdzie do poważniejszych awarii.
