Układ odprowadzania oparów paliwa to element, o którym wielu kierowców nawet nie wie, że istnieje. Tymczasem jego rola w codziennej pracy jednostki napędowej jest znacznie większa, niż mogłoby się wydawać. Przewód ten stanowi część systemu odpowiadającego za przechwytywanie, magazynowanie i kontrolowane spalanie oparów paliwa, które w naturalny sposób powstają w zbiorniku paliwa. Gdy przewód ten przestaje działać prawidłowo lub zostaje uszkodzony, może powodować szereg trudnych do zdiagnozowania problemów z pracą silnika.
W nowoczesnych pojazdach układ odprowadzania oparów paliwa funkcjonuje jako tzw. system EVAP, który łączy zbiornik z pochłaniaczem par, zaworem elektromagnetycznym i kolektorem dolotowym. Opary paliwa nie ulatniają się do atmosfery, tylko są kierowane przez przewód do węgla aktywnego, a następnie w odpowiednich momentach zasysane do silnika, gdzie są spalane razem z mieszanką. W teorii proces ten jest zupełnie niezauważalny dla kierowcy, jednak w praktyce każde zakłócenie przepływu tych oparów może wpłynąć na skład mieszanki, pracę sondy lambda i reakcję silnika na gaz.
Uszkodzony lub nieszczelny przewód odprowadzający opary może zasysać fałszywe powietrze, które nie jest mierzone przez przepływomierz powietrza. W takiej sytuacji komputer otrzymuje zaniżoną informację o ilości powietrza, a tym samym błędnie dobiera dawkę paliwa. Silnik zaczyna pracować nierówno, pojawia się wahanie obrotów na biegu jałowym, a niekiedy nawet szarpnięcia przy przyspieszaniu. Dodatkowo może pojawić się błąd wskazujący na zbyt ubogą mieszankę lub nieprawidłową pracę sondy lambda.
W niektórych przypadkach przewód może być drożny, ale zawór elektromagnetyczny systemu EVAP zostaje otwarty w nieodpowiednim momencie – np. podczas rozruchu lub pracy na biegu jałowym. Wówczas do kolektora dolotowego trafia zbyt dużo par paliwa, co powoduje przejściowe wzbogacenie mieszanki i zaburza stabilną pracę silnika. Z zewnątrz objawia się to często trudnościami z uruchomieniem silnika po tankowaniu lub zapachem paliwa w kabinie.
Innym skutkiem problemów z przewodem odprowadzającym opary może być zasysanie par paliwa w sposób niekontrolowany, poza cyklem przewidzianym przez sterownik silnika. Paliwo trafia do komory spalania w sposób niezamierzony, przez co silnik zaczyna się dławić lub zużywać więcej paliwa niż zwykle. W skrajnych przypadkach dochodzi nawet do zalania cylindrów mieszanką tak bogatą, że zapłon staje się utrudniony lub niemożliwy.
Zablokowany przewód oparów paliwa może też wywołać problem w drugą stronę – gdy nadmiar par nie może zostać usunięty ze zbiornika, dochodzi do wzrostu ciśnienia w układzie paliwowym. Objawy mogą być wtedy nietypowe – trudności z tankowaniem, odbijanie pistoletu na stacji, a w skrajnych przypadkach nawet odkształcenie zbiornika.
Diagnozując problemy z pracą silnika, warto uwzględnić także ten niepozorny przewód, który choć ukryty pod nadwoziem lub przy silniku, odgrywa ważną rolę w całym procesie spalania. Nieszczelności, uszkodzenia mechaniczne, zanieczyszczenia czy zużycie połączeń mogą wywoływać objawy, które z pozoru nie mają związku z układem paliwowym, a jednak są z nim ściśle powiązane.
