Wielu kierowców zauważa z czasem, że reflektory w ich samochodzie zaczynają świecić inaczej niż wcześniej. Jedno ze świateł może mieć cieplejszy, żółtawy odcień, drugie chłodniejszy, wręcz niebieskawy. Zmiana barwy światła, choć często uznawana za efekt zużycia żarówki lub optyki lampy, może w rzeczywistości wskazywać na głębszy problem – uszkodzenie przetwornicy. Ta niewielka, ale niezwykle istotna część układu oświetlenia odpowiada za prawidłowe zasilanie żarówek ksenonowych i LED-owych, regulując napięcie oraz natężenie prądu. Gdy zaczyna szwankować, objawy mogą być subtelne – i to właśnie różnica w barwie świecenia bywa jednym z pierwszych sygnałów.
Przetwornica, szczególnie w układzie ksenonowym, pełni rolę stabilizatora i zapłonnika. Gdy działa prawidłowo, utrzymuje stałe parametry prądu, co przekłada się na jednolitą barwę i intensywność światła. W przypadku niewielkich odchyleń napięcia, powstałych na skutek starzenia się komponentów elektronicznych w przetwornicy, może dojść do zmiany warunków pracy palnika ksenonowego. Żarówka, zamiast świecić barwą około 4300 kelwinów, zaczyna przesuwać się w stronę cieplejszego lub chłodniejszego spektrum. Co istotne, nawet jeśli druga żarówka jest identyczna i zamontowana w tej samej chwili, różnica w działaniu przetwornic sprawi, że jedna będzie wyglądać zupełnie inaczej niż druga.
Podobne zjawisko może występować w reflektorach LED, zwłaszcza tych, które wykorzystują przetwornicę zintegrowaną z elektroniką lampy. Moduł zasilający ma za zadanie zapewnić stałe warunki pracy diodom LED, których światło powstaje z precyzyjnego zasilania o odpowiednim natężeniu. W przypadku rozkalibrowania się przetwornicy, wahania napięcia wpływają na punkt pracy diod, a tym samym na temperaturę barwową generowanego światła. W rezultacie jeden reflektor może świecić chłodniej lub cieplej, co daje widoczny, irytujący efekt asymetrii.
Warto zaznaczyć, że zmiana barwy świecenia może mieć też inne przyczyny, ale to przetwornica często jest winowajcą, gdy żarówki są nowe, a soczewki i odbłyśniki w dobrym stanie. Typowe objawy uszkodzonej przetwornicy to właśnie różnica w barwie światła, chwilowe mrugnięcia reflektora, powolne rozświetlanie się żarówki lub pojawiające się co jakiś czas błędy w komputerze pokładowym informujące o problemach z oświetleniem.
Diagnostyka takiego problemu wymaga zamiany przetwornic miejscami lub sprawdzenia ich parametrów za pomocą oscyloskopu bądź specjalistycznego testera napięcia i prądu. Jeśli po zamianie stron problem z barwą „podąża” za przetwornicą, oznacza to jednoznacznie, że to właśnie ona odpowiada za zmianę warunków pracy źródła światła. Czasami przetwornica może jeszcze działać, ale jest już w fazie pogorszonej wydajności, a takie objawy pojawiają się tylko podczas zimnych startów, po dłuższym postoju lub przy niskich temperaturach otoczenia.
Naprawa lub wymiana przetwornicy może przywrócić prawidłową barwę światła i ujednolicić pracę reflektorów. Należy jednak pamiętać, że tanie zamienniki często nie mają takiej samej charakterystyki pracy jak oryginalne przetwornice, co może tylko pogłębić problem lub wprowadzić inne anomalie – od błędów po nierówną jasność świateł.
Podsumowując, różnica w barwie świateł w jednym samochodzie nie powinna być ignorowana. Choć przyczyn może być kilka, przetwornica stanowi jeden z kluczowych elementów, które należy wziąć pod uwagę. Jej uszkodzenie nie zawsze prowadzi od razu do całkowitego zaniku świecenia, ale stopniowe pogarszanie warunków pracy wpływa bezpośrednio na barwę i jakość światła, a tym samym na bezpieczeństwo jazdy nocą.
