Gdy podczas jazdy zaczynamy słyszeć niepokojące dźwięki dobiegające z rejonu kół, najczęściej zastanawiamy się, co dokładnie jest ich źródłem – czy problemem jest zużyty przegub homokinetyczny, czy może uszkodzona piasta koła z łożyskiem? Oba te elementy należą do najczęściej eksploatowanych części zawieszenia i napędu, a ich awaria może objawiać się w podobny sposób. Kluczowe jest jednak właściwe rozpoznanie rodzaju dźwięku i warunków jego występowania, ponieważ od tego zależy trafna diagnoza i skuteczna naprawa.
Stukanie, które pojawia się głównie przy skręcie kół – szczególnie przy ruszaniu lub przy pełnym skręcie na parkingu – jest niemal zawsze objawem zużycia przegubu zewnętrznego. Taki przegub przenosi napęd na koła przednie i jednocześnie pozwala na ich wychylanie się przy skrętach. Kiedy elementy wewnętrzne przegubu – takie jak bieżnie kulowe czy kulki – zaczynają się zużywać, pojawiają się luzy, a przy obciążeniu w zakręcie dochodzi do charakterystycznego, rytmicznego stukania lub „klikania”. Dźwięk jest wyraźnie zsynchronizowany z prędkością obrotową koła, nasila się przy mocnym skręcie i niemal znika podczas jazdy na wprost.
Z kolei hałas pochodzący z piasty koła, a konkretnie z jej łożyska, brzmi zupełnie inaczej. Zamiast stuków, słyszymy raczej szum, buczenie lub warczenie, które pojawia się przy wyższych prędkościach i może się zmieniać przy zakrętach, ale nie w sposób tak bezpośredni jak w przypadku przegubu. Typowy objaw uszkodzenia łożyska to jednostajny, narastający dźwięk, który może się nasilać w zależności od kierunku zakrętu – np. przy skręcie w lewo słychać wyraźnie buczenie po prawej stronie, co może oznaczać zużycie prawego łożyska. Hałas łożyska piasty może również zmieniać się w zależności od obciążenia, temperatury lub rodzaju nawierzchni.
Istnieje także praktyczny test pozwalający odróżnić te dwie awarie. W przypadku podejrzenia przegubu warto znaleźć spokojne miejsce, skręcić koła maksymalnie w jedną stronę i ruszyć powoli do przodu – jeśli słychać charakterystyczne „kliki” lub stuki, przegub jest bardzo prawdopodobną przyczyną. W przypadku łożyska warto rozpędzić auto do umiarkowanej prędkości i delikatnie „przerzucać” ciężar auta z jednej strony na drugą – jeśli dźwięk się zmienia przy takich przechyłach, to najczęściej piasta jest winna.
Równie istotne są objawy towarzyszące. Uszkodzony przegub może dawać wrażenie szarpania przy ruszaniu, szczególnie na skręconych kołach, a jego manżeta może być rozszczelniona, z widocznym wyciekiem smaru. Z kolei uszkodzone łożysko piasty nie wpływa zazwyczaj bezpośrednio na prowadzenie auta, ale może powodować zwiększony opór toczenia, co odbija się na zużyciu paliwa i nagrzewaniu się felgi.
Podsumowując, stukanie pojawiające się tylko przy skrętach i ruszaniu wskazuje na zużycie przegubu, natomiast szum, buczenie lub wycie narastające z prędkością – szczególnie przy jeździe na wprost – sugeruje awarię piasty koła. Umiejętność odróżnienia tych dwóch rodzajów dźwięków jest kluczowa, ponieważ obie usterki mają inne przyczyny i wymagają innych napraw. Szybka i trafna diagnoza pozwala uniknąć poważniejszych problemów z układem jezdnym i napędowym pojazdu.
