Zapach spalenizny wydobywający się spod maski lub spod auta po ruszaniu to jeden z tych sygnałów, które trudno zignorować. Kierowca natychmiast zaczyna się niepokoić, a jego pierwsze skojarzenie często prowadzi właśnie do sprzęgła. I słusznie – charakterystyczny, gryzący zapach to wynik przegrzania tarczy sprzęgła, która podczas ruszania pracowała w zbyt trudnych warunkach i uległa częściowemu przypaleniu. Nie zawsze oznacza to trwałe uszkodzenie, ale jeśli sytuacja się powtarza, może prowadzić do całkowitego zużycia elementu i konieczności jego wymiany.
Do zapachu spalenizny dochodzi wtedy, gdy tarcza sprzęgła ociera się o koło zamachowe i docisk, ale nie przekazuje momentu obrotowego w sposób skuteczny. Tarcza ślizga się, wytwarza wysoką temperaturę, a materiał cierny zaczyna się palić. Dzieje się tak najczęściej podczas nieumiejętnego ruszania, zwłaszcza na wzniesieniu, w korku lub przy zbyt wysokich obrotach silnika. Im dłużej pedał sprzęgła pozostaje częściowo wciśnięty, tym większe tarcie i większe ryzyko przegrzania. Często powodem jest również zbyt powolne puszczanie sprzęgła lub zbyt duże obciążenie samochodu, jak w przypadku jazdy z przyczepą lub pełnym bagażnikiem.
W nowych autach objaw ten może pojawić się nawet przy niewielkim przebiegu, jeśli kierowca przyzwyczajony jest do nieprawidłowego stylu jazdy. Każde ruszanie z nadmiernym przeciąganiem sprzęgła powoduje stopniowe zużycie tarczy, która z czasem zaczyna łapać coraz wyżej i potrzebuje coraz więcej czasu na pełne złączenie. Pojawiający się zapach to już alarmujący sygnał, że materiał cierny nie wytrzymuje temperatury i zaczyna się palić. W efekcie nie tylko spada skuteczność działania sprzęgła, ale też dochodzi do twardnienia powierzchni tarczy, co pogarsza jej przyczepność i prowadzi do jeszcze większego ślizgania.
Zdarza się, że zapach spalenizny pojawia się przy pierwszym ruszaniu po dłuższym postoju auta – zwłaszcza jeśli pojazd był parkowany na wzniesieniu bez hamulca ręcznego i był przytrzymywany biegiem. W takiej sytuacji mogło dojść do delikatnego sklejenia tarczy z kołem zamachowym, a pierwsze rozłączenie napędu powoduje chwilowe tarcie większe niż zwykle. W większości przypadków zapach szybko znika, a sprzęgło wraca do normalnej pracy. Jeśli jednak problem powtarza się nawet przy lekkim ruszaniu, warto sprawdzić stan całego układu.
Należy też wziąć pod uwagę, że zapach spalenizny może towarzyszyć nie tylko awarii sprzęgła, ale również awariom wysprzęglika. Gdy układ hydrauliczny nie działa prawidłowo i nie zapewnia pełnego rozłączenia napędu, tarcza sprzęgła stale ociera się o elementy robocze. Taki stan rzeczy prowadzi do sytuacji, w której sprzęgło ślizga się przez cały czas jazdy, a nie tylko podczas ruszania. Wówczas zapach może być intensywny nawet przy spokojnym stylu jazdy, a uszkodzenia postępują znacznie szybciej. W takich przypadkach pojawiają się dodatkowe objawy – trudności w zmianie biegów, dziwne dźwięki oraz spadek osiągów auta.
Podsumowując, zapach spalenizny po ruszaniu to wyraźny sygnał, że sprzęgło pracuje w niewłaściwych warunkach i może ulegać nadmiernemu zużyciu. Powodem może być zarówno nieprawidłowa technika jazdy, jak i ukryta awaria w układzie hydraulicznym lub samym sprzęgle. Jeżeli sytuacja powtarza się, nie warto tego bagatelizować – szybka diagnoza może uchronić kierowcę przed kosztowną wymianą całego zestawu sprzęgła i koła zamachowego. Komfort i bezpieczeństwo jazdy zależą w dużej mierze od sprawności tego kluczowego elementu układu napędowego.
