Stukot zaworów po odpaleniu silnika na zimno to problem, z którym boryka się wielu kierowców, zwłaszcza w starszych pojazdach lub tych z dużym przebiegiem. Charakterystyczny metaliczny dźwięk, przypominający uderzanie metalu o metal, pojawia się tuż po uruchomieniu silnika i zwykle ustępuje po kilku minutach pracy, gdy jednostka osiągnie temperaturę roboczą. Główną przyczyną tego zjawiska jest czasowe niedostateczne smarowanie elementów układu rozrządu i zaworów. Po dłuższym postoju, zwłaszcza w niskich temperaturach, olej silnikowy spływa do miski olejowej, a w kanałach smarujących oraz na powierzchniach współpracujących pozostaje go niewiele. Po rozruchu pompa oleju potrzebuje kilku sekund, by wytworzyć odpowiednie ciśnienie i rozprowadzić olej do wszystkich zakamarków silnika. W tym czasie elementy takie jak popychacze hydrauliczne, dźwigienki zaworowe czy wałek rozrządu pracują praktycznie na sucho, co powoduje wzrost tarcia i charakterystyczny stukot. Dodatkowo, w niskich temperaturach olej staje się bardziej lepki, co jeszcze bardziej opóźnia jego rozprowadzenie. Kolejną przyczyną stukotu zaworów po odpaleniu na zimno może być zużycie lub zanieczyszczenie popychaczy hydraulicznych. Jeśli popychacze nie utrzymują prawidłowego ciśnienia oleju, pojawia się luz zaworowy, a zawory stukają do momentu, aż popychacze się wypełnią. W silnikach z regulacją luzu zaworowego na śrubę, zbyt duży luz również powoduje stukot, który może być słyszalny zarówno na zimno, jak i na ciepło. Warto zwrócić uwagę, że stukot zaworów może być także objawem zbyt niskiego poziomu oleju, jego złej jakości lub zbyt dużej lepkości – gęsty olej wolniej dociera do zaworów, a zużyty nie zapewnia odpowiedniego smarowania. Długotrwałe ignorowanie stukotu zaworów prowadzi do przyspieszonego zużycia elementów rozrządu, wypalania gniazd zaworowych, a nawet uszkodzenia wałka rozrządu. Objawami towarzyszącymi mogą być: spadek mocy silnika, zwiększone zużycie paliwa, nierówna praca na biegu jałowym, trudności z rozruchem oraz dymienie z wydechu. W przypadku powtarzającego się stukotu zaworów po odpaleniu na zimno należy sprawdzić poziom i jakość oleju, wykonać regulację luzów zaworowych lub wymienić popychacze hydrauliczne. Regularna wymiana oleju i filtrów oraz stosowanie środków smarnych o odpowiedniej lepkości pozwala zminimalizować ryzyko wystąpienia tego problemu. Warto także pamiętać o delikatnym rozgrzewaniu silnika po uruchomieniu, unikając wysokich obrotów i gwałtownego przyspieszania, dopóki jednostka nie osiągnie temperatury roboczej.
