Niewłaściwy dobór lepkości oleju silnikowego to błąd, który może mieć poważne konsekwencje dla pracy i trwałości jednostki napędowej. Olej o zbyt wysokiej lepkości (zbyt „gęsty”) powoduje wzrost oporów przepływu, co skutkuje trudniejszym rozruchem silnika, zwłaszcza w niskich temperaturach. Silnik może pracować ciężej, zużywać więcej paliwa, a olej wolniej dociera do wszystkich punktów smarowania podczas zimnego startu, co przyspiesza zużycie elementów takich jak wał korbowy, panewki, wałki rozrządu czy popychacze. Gęsty olej może również powodować wzrost ciśnienia w układzie smarowania, co sprzyja wyciekom przez uszczelki i uszczelniacze. Z kolei olej o zbyt niskiej lepkości (zbyt „rzadki”) nie tworzy wystarczająco trwałego filmu olejowego, przez co elementy silnika nie są odpowiednio oddzielone i mogą się stykać metal o metal, prowadząc do przyspieszonego zużycia, a nawet zatarcia. Objawami nieodpowiedniego doboru lepkości są: głośniejsza praca silnika, metaliczne stuki, spadek ciśnienia oleju, zwiększone zużycie paliwa, dymienie z wydechu, trudności z rozruchem w niskich temperaturach, a także wycieki oleju. W nowoczesnych silnikach, zwłaszcza z filtrem DPF, nieodpowiedni olej może prowadzić do zatkania filtra cząstek stałych i uszkodzenia układu oczyszczania spalin. Regularna kontrola poziomu i jakości oleju, stosowanie środków smarnych zgodnych ze specyfikacją producenta oraz odpowiedni dobór lepkości do warunków klimatycznych i stylu jazdy to podstawowe działania profilaktyczne, które zapewniają długą i bezproblemową eksploatację silnika.
