Sonda lambda pełni kluczową funkcję w układzie kontroli emisji spalin i optymalizacji zużycia paliwa. Jej zadaniem jest przekazywanie do sterownika silnika informacji o zawartości tlenu w spalinach, co pozwala na precyzyjne dozowanie mieszanki paliwowo-powietrznej. Uszkodzenie, zanieczyszczenie lub spowolniona reakcja sondy lambda to częste przyczyny podwyższonego zużycia paliwa w samochodzie. Gdy sonda działa nieprawidłowo, sterownik silnika nie otrzymuje wiarygodnych danych o składzie spalin i „przechodzi” na tzw. wartości zastępcze, czyli przyjmuje bezpieczne, ale mało ekonomiczne ustawienia mieszanki. Efektem jest tworzenie zbyt bogatej mieszanki paliwowo-powietrznej, a to prowadzi do wyraźnego wzrostu spalania – niekiedy nawet o 10–30% w stosunku do wartości fabrycznych. Charakterystycznym objawem błędnie pracującej sondy lambda jest również wyczuwalny zapach niespalonego paliwa z rury wydechowej, zwiększona emisja dwutlenku węgla CO oraz wahań mocy silnika. Dodatkowo, sterownik może próbować kompensować niepoprawne dane przez zwiększoną korektę długoterminową paliwa. Z czasem prowadzi to do powstawania nagaru w komorze spalania i przyspieszonego zużycia katalizatora. Układ sterujący może stale utrzymywać podwyższone obroty, nieprawidłowo reagować na zmianę obciążenia czy temperatury silnika. Zmiany zużycia paliwa na skutek awarii sondy lambda są szczególnie widoczne w cyklu miejskim, podczas częstej jazdy na krótkich trasach i częstych rozruchach. Szybka diagnostyka i wymiana uszkodzonej sondy nie tylko zmniejsza spalanie, ale chroni również silnik i elementy układu wydechowego przed poważniejszymi oraz kosztowniejszymi usterkami.
