Współczesne samochody z napędem na cztery koła korzystają z zaawansowanych układów elektronicznych i hydraulicznych, które precyzyjnie sterują momentem obrotowym między osiami i poszczególnymi kołami. Choć rozwiązania te znacząco zwiększają bezpieczeństwo i komfort jazdy, to jednocześnie wprowadzają nowe potencjalne źródła awarii. W przypadku problemów z napędem 4×4 kierowca może nie zawsze od razu poczuć różnicę w prowadzeniu pojazdu – zwłaszcza jeśli system działa w trybie dołączanym. Właśnie dlatego sygnałem ostrzegawczym bywają błędy wyświetlane na desce rozdzielczej lub zapisane w sterownikach pojazdu, dostępne tylko po podłączeniu komputera diagnostycznego.
Jednym z najczęstszych błędów związanych z napędem 4×4 jest ogólny komunikat „awaria układu napędowego” lub „błąd układu quattro/xDrive/4MATIC”, zależnie od producenta. Taki zapis pojawia się zwykle w wyniku wykrycia nieprawidłowości w działaniu mechanizmu rozdzielającego moment – może to być sprzęgło wielopłytkowe, centralny mechanizm różnicowy, skrzynia rozdzielcza lub zespół mechatroniczny odpowiedzialny za sterowanie napędem. Tego typu komunikat rzadko jest precyzyjny – najczęściej stanowi jedynie zaproszenie do wykonania diagnostyki komputerowej.
Bardziej konkretne błędy dotyczą zazwyczaj poszczególnych komponentów systemu 4×4. W autach z napędem typu Haldex typowe są błędy pompy ciśnienia hydraulicznego, zaworu regulacyjnego ciśnienia, czujnika prędkości obrotowej tylnej osi lub samego sterownika układu. W praktyce oznacza to zapisane błędy z informacją o „niskim ciśnieniu w układzie Haldex”, „braku aktywności pompy”, „błędzie elektrycznym siłownika” albo „usterce zaworu kontrolującego ciśnienie”. Te kody błędów są dostępne tylko po zeskanowaniu pojazdu odpowiednim interfejsem, takim jak VCDS czy ODIS w przypadku grupy VAG.
W samochodach BMW z systemem xDrive pojawiają się często błędy dotyczące sprzęgła centralnego lub napędu skrzyni rozdzielczej. Typowe są komunikaty o nadmiernym poślizgu, niewłaściwym działaniu mechanizmu rozdziału momentu lub przegrzaniu sprzęgła. Często błąd ten nie jest widoczny bezpośrednio na zegarach, ale zostaje zapisany w pamięci sterownika DSC (Dynamic Stability Control) lub EGS (elektronika skrzyni biegów). Objawia się to np. zapisem „Transfer case: oil wear”, „VTG clutch: malfunction” albo „Drivetrain: limited power”, połączonym czasami z wejściem auta w tryb awaryjny.
W przypadku napędów stałych, takich jak klasyczne quattro z mechanizmem Torsen, awarie są rzadsze, ale jeśli wystąpią, to mogą dotyczyć przede wszystkim uszkodzenia czujników prędkości obrotowej kół, które są kluczowe dla poprawnej pracy systemów stabilizacji i kontroli trakcji. Wówczas na desce rozdzielczej pojawiają się kontrolki ESP, ABS oraz informacja o dezaktywacji napędu quattro, mimo że sam mechanizm centralny pozostaje mechanicznie sprawny.
Niektóre pojazdy, szczególnie SUV-y z elektronicznie sterowaną skrzynią rozdzielczą, mogą zapisać błędy wskazujące na niewłaściwą pracę przekładni, zbyt duże opory ruchu, przegrzanie albo niewłaściwy sygnał czujnika położenia siłownika. W takich przypadkach sterownik może dezaktywować napęd na jedną z osi, pozostawiając pojazd w trybie awaryjnym z napędem tylko na przód lub tylko na tył. Odpowiednie ostrzeżenie pojawia się zazwyczaj w postaci kontrolki 4×4 lub komunikatu „Limited AWD functionality”.
Błędy związane z napędem 4×4 mogą również pojawić się w układach współpracujących – takich jak kontrola trakcji, ABS, ESP czy czujniki skrętu kierownicy. Jeśli którykolwiek z tych elementów wysyła błędne dane, system napędu na cztery koła może działać nieprawidłowo lub zostać całkowicie wyłączony przez centralny komputer. Wówczas pojawiają się błędy krzyżowe – np. „błąd czujnika kąta skrętu” wpływa bezpośrednio na funkcję rozdziału momentu napędu.
Podsumowując, typowe błędy wskazujące na problem z napędem 4×4 to nie tylko ostrzeżenia o napędzie, ale też zapisane kody dotyczące działania pomp, zaworów, czujników i sterowników wchodzących w skład systemu. W przypadku ich wystąpienia kluczowe jest wykonanie dokładnej diagnostyki komputerowej, najlepiej przy użyciu narzędzi dedykowanych dla danego producenta. Ignorowanie nawet pozornie drobnych błędów może skutkować nie tylko pogorszeniem trakcji i stabilności jazdy, ale również kosztownymi naprawami w przyszłości.
