Zakup auta z napędem na cztery koła to dla wielu kierowców decyzja wynikająca z realnych potrzeb – lepsza trakcja zimą, możliwość jazdy w trudniejszym terenie, pewność podczas holowania przyczepy czy wyjazdy w góry. Jednak im bardziej zaawansowany technicznie układ napędowy, tym większe ryzyko ukrytych problemów. W przypadku samochodów 4×4 brak pełnej historii serwisowej powinien zapalić w głowie kupującego czerwoną lampkę. Choć nie zawsze oznacza to poważne problemy, warto zrozumieć, z czym wiąże się taka decyzja i jakie może mieć konsekwencje.
Układ napędu na cztery koła, szczególnie w wersjach adaptacyjnych lub elektronicznie sterowanych, wymaga regularnego serwisowania. Mowa tu nie tylko o samej przekładni rozdzielczej, ale także o sprzęgłach wielopłytkowych, mechatronice, czujnikach, pompach i filtrach oleju. Wielu producentów zaleca wymianę oleju w napędzie co określoną liczbę kilometrów lub lat – czasem co 30 tysięcy kilometrów, czasem co 60. Pominięcie tego serwisu może doprowadzić do zatarcia mechanizmu, przegrzania sprzęgła lub uszkodzenia pompy. Jeśli auto nie ma udokumentowanej historii takich przeglądów, trudno ocenić, czy układ napędowy działa zgodnie z fabrycznymi założeniami.
Brak książki serwisowej lub faktur z warsztatu nie tylko utrudnia ocenę stanu technicznego auta, ale też otwiera pole do ewentualnych manipulacji. Wiele usterek związanych z napędem 4×4 można tymczasowo „uciszyć” – skasować błędy, dolać oleju zamiast go wymienić, wyłączyć tryby diagnostyczne, odłączyć kontrolki. Jeśli sprzedający wie, że kupujący nie ma punktu odniesienia w postaci historii serwisowej, może próbować zatuszować faktyczne problemy.
Warto również pamiętać, że historia serwisowa to nie tylko wpisy z autoryzowanych stacji. Czasem równie wartościowe są rachunki z niezależnych warsztatów, potwierdzenia zakupu części, zapisy wymian dokonywanych przez poprzedniego właściciela lub nawet dokumentacja fotograficzna. Auto, które nie było serwisowane zgodnie z zaleceniami producenta, ale za to ma udokumentowane naprawy wykonywane na bieżąco przez świadomego właściciela, może być lepszym wyborem niż pojazd z „pustą” książką i niejasną przeszłością.
Z drugiej strony, brak historii nie zawsze musi oznaczać od razu katastrofę. Jeśli auto jest świeżo sprowadzone, a jego stan techniczny nie budzi zastrzeżeń po dokładnej diagnostyce, a także jeśli cena zakupu uwzględnia potencjalne ryzyko, może to być szansa na rozsądny zakup. Warunkiem jest jednak przeprowadzenie pełnej inspekcji – zarówno mechanicznej, jak i elektronicznej. Warto wykonać jazdę próbną w różnych warunkach, sprawdzić pracę napędu na śliskiej nawierzchni, wykonać test skrętu, a także podłączyć tester diagnostyczny i odczytać historię błędów.
Dodatkową pomocą może być ocena wizualna. Jeśli elementy napędu – przekładnia rozdzielcza, wały, półosie, obudowy sprzęgieł – są bardzo zabrudzone, zapocone lub noszą ślady świeżych napraw, to znak, że coś mogło być naprawiane naprędce. Brak jakichkolwiek śladów serwisu może również oznaczać wieloletnie zaniedbania.
Podsumowując, inwestycja w używane auto 4×4 bez pełnej historii serwisowej zawsze wiąże się z ryzykiem, które należy odpowiednio oszacować. Kluczowa jest świadomość tego, jak działa napęd danego modelu, jakie są typowe usterki i czy brak dokumentacji został zrekompensowany rzetelnym przeglądem przed zakupem. Dla jednych brak historii będzie powodem do rezygnacji, dla innych – argumentem do negocjacji ceny i dokładniejszego sprawdzenia auta. Ostatecznie warto podejść do zakupu z chłodną głową, bo napęd na cztery koła potrafi być ogromną zaletą – ale tylko wtedy, gdy działa naprawdę, a nie tylko na papierze.
