Układ zasilania samochodu to fundament działania wszystkich systemów elektrycznych i elektronicznych. Akumulator i alternator współpracują, by zapewnić nieprzerwaną dostawę energii – zarówno przy rozruchu silnika, jak i podczas jazdy. W autach używanych zużycie tych komponentów to częsta przyczyna problemów, które mogą objawiać się w sposób dyskretny, a z czasem przerodzić się w kosztowne usterki. Właśnie dlatego podczas zakupu auta z drugiej ręki warto poświęcić kilka minut na ocenę stanu akumulatora i działania układu ładowania.
Pierwszym sygnałem, który powinien zwrócić uwagę kupującego, jest sposób, w jaki auto uruchamia się po dłuższym postoju. Jeżeli silnik obraca się długo, rozrusznik pracuje ospale, a dźwięk uruchamiania wydaje się przeciągnięty lub słaby – może to oznaczać, że akumulator jest rozładowany lub bliski końca swojej żywotności. Należy pamiętać, że akumulator nie musi być całkowicie martwy, aby generować problemy. Nawet lekko osłabiona bateria może prowadzić do zakłóceń w pracy elektroniki, błędów sterowników czy nawet losowego uruchamiania kontrolki „check engine”.
Drugim krokiem jest weryfikacja kontrolki ładowania na desce rozdzielczej. Po przekręceniu kluczyka, zanim uruchomimy silnik, kontrolka akumulatora powinna się zapalić. Po starcie silnika musi natychmiast zgasnąć. Jej świecenie podczas jazdy lub migotanie może oznaczać problemy z alternatorem, paskiem napędowym lub przewodami. Czasami kontrolka nie działa wcale – i to również niepokojący sygnał, bo może oznaczać celowe jej odłączenie przez poprzedniego właściciela.
Kolejnym etapem powinno być sprawdzenie napięcia – jeśli mamy dostęp do prostego miernika, można wykonać pomiar napięcia na zaciskach akumulatora przed i po uruchomieniu silnika. W stanie spoczynku napięcie powinno wynosić około dwunastu i sześciu dziesiątych wolta. Po uruchomieniu silnika wzrasta do około trzynastu i ośmiu – czternastu i czterech dziesiątych wolta. Jeśli nie osiąga tych wartości lub napięcie nie zmienia się wcale, alternator może nie działać prawidłowo. Z kolei zbyt wysokie napięcie może świadczyć o niesprawnym regulatorze, który w dłuższej perspektywie może uszkodzić elektronikę pojazdu.
Stan samego akumulatora można też wstępnie ocenić wizualnie. Warto zajrzeć pod maskę i sprawdzić, czy bieguny nie są pokryte białym nalotem, a klemy dobrze dokręcone. Luźne zaciski, skorodowane przewody lub widoczne wycieki z obudowy to oznaki zużycia lub złej eksploatacji. Trzeba też przyjrzeć się tabliczce znamionowej akumulatora – data produkcji, jeśli czytelna, pozwoli ocenić, ile lat ma dana bateria. W większości przypadków trwałość akumulatorów wynosi od trzech do pięciu lat, a w starszych autach może być znacznie krótsza.
Niektóre samochody są wyposażone w systemy monitorowania stanu akumulatora – po podłączeniu do komputera diagnostycznego można sprawdzić, jakie napięcia były rejestrowane w ostatnich cyklach pracy i czy wystąpiły problemy z rozruchem lub ładowaniem. Jeśli komputer pokazuje błędy związane z niskim napięciem, warto potraktować to jako ostrzeżenie, nawet jeśli samochód uruchamia się bez większych problemów.
W autach z systemem start-stop lub rozbudowaną elektroniką komfortu stan akumulatora ma jeszcze większe znaczenie. Tego typu pojazdy często wykorzystują akumulatory AGM lub EFB, które są bardziej czułe na przeciążenia i wymagają specjalnego ładowania. Ich wymiana jest znacznie droższa niż w przypadku standardowych baterii kwasowo-ołowiowych, a problemy z napięciem często skutkują nie tylko awarią rozrusznika, ale również błędami w systemach bezpieczeństwa czy klimatyzacji.
Warto również zwrócić uwagę na pasek osprzętu – jeśli jest zużyty, popękany lub wydaje piski przy uruchamianiu, może to oznaczać problemy z napędem alternatora. Luźny lub ślizgający się pasek skutkuje niedoładowaniem akumulatora i niestabilną pracą całego układu elektrycznego.
Sprawdzenie stanu akumulatora i układu ładowania to szybka, a jednocześnie bardzo ważna część oględzin auta używanego. Niewielkie zaniedbania w tej dziedzinie mogą doprowadzić do poważnych problemów, które ujawnią się dopiero po kilku dniach eksploatacji. Oceniając sposób rozruchu silnika, stan wizualny akumulatora, napięcie ładowania i pracę kontrolki, można uchronić się przed przykrym rozczarowaniem i dodatkowymi kosztami już po zakupie.
