Układ chłodzenia silnika to jeden z najbardziej niedocenianych elementów technicznych samochodu, a jednocześnie jeden z najważniejszych dla jego trwałości. Odpowiada za utrzymanie optymalnej temperatury pracy jednostki napędowej, chroni silnik przed przegrzaniem i zabezpiecza turbosprężarkę, głowicę, tłoki czy układ wydechowy przed uszkodzeniami termicznymi. Nieszczelność układu chłodzenia może prowadzić nie tylko do utraty płynu, ale także do poważnych awarii silnika. Właśnie dlatego każdy kupujący auto używane powinien dokładnie sprawdzić, czy układ chłodzenia działa prawidłowo i nie wykazuje objawów wycieków lub utraty ciśnienia.
Pierwszym sygnałem ostrzegawczym jest niski poziom płynu chłodniczego. Podczas oględzin samochodu warto zajrzeć pod maskę i przyjrzeć się zbiornikowi wyrównawczemu. Jeśli znajduje się w nim bardzo mało płynu lub zbiornik jest pusty, to może oznaczać ubytek. Niekiedy sprzedający może dolać świeżego płynu tuż przed sprzedażą, dlatego warto zwrócić uwagę, czy płyn wygląda na nowy, ma jednolity kolor i czy nie widać zacieków wokół korka.
Drugim objawem są ślady wycieków – należy dokładnie obejrzeć okolice chłodnicy, przewodów gumowych, pompy cieczy chłodzącej, termostatu i silnika. Ślady białych osadów, zacieki, zaczerwienione plamy lub tłuste naloty wokół złączy i kołnierzy mogą wskazywać na przeszłe lub bieżące nieszczelności. W autach z zabudowaną komorą silnika dobrym wskaźnikiem mogą być również ślady płynu na podwoziu lub zapach nagrzanego płynu chłodzącego w kabinie, zwłaszcza po jeździe próbnej.
Podczas jazdy próbnej należy obserwować wskaźnik temperatury silnika. W nowoczesnych autach wskazania często są cyfrowe lub ukryte w menu komputera pokładowego, ale niezależnie od formy, temperatura powinna utrzymywać się w stałym zakresie, zazwyczaj nieprzekraczającym dziewięćdziesięciu stopni Celsjusza. Jeżeli temperatura rośnie zbyt szybko, utrzymuje się na zbyt wysokim poziomie lub nie osiąga wartości roboczej – to może być sygnał, że układ nie pracuje prawidłowo. Przegrzewanie może być skutkiem nieszczelności, przez którą układ nie jest w stanie utrzymać odpowiedniego ciśnienia i obiegu płynu.
Kolejnym elementem do sprawdzenia jest korek zbiornika wyrównawczego. Po ostygnięciu silnika warto go delikatnie odkręcić i zwrócić uwagę, czy nie wydobywa się nadmiar ciśnienia ani para. W razie obecności zapachu spalin, oleju lub piany na powierzchni płynu, może to sugerować poważniejsze problemy – takie jak przedmuchy z uszczelki pod głowicą, co również prowadzi do nieszczelności układu chłodzenia i wymieszania płynów.
Dobrą praktyką jest także sprawdzenie, czy wentylator chłodnicy uruchamia się podczas jazdy próbnej w warunkach miejskich. Jeśli nie włącza się mimo wzrostu temperatury, a po chwili wskaźnik zaczyna szybko rosnąć, może to oznaczać nieprawidłową pracę układu chłodzenia wynikającą również z nieszczelności lub zapowietrzenia.
Nie należy zapominać o nagrzewnicy – jeśli z nawiewów nie leci ciepłe powietrze mimo ustawienia maksymalnej temperatury, układ może być zapowietrzony lub występuje problem z obiegiem płynu w kabinowej części układu chłodzenia. To często jeden z pierwszych objawów ubytku płynu i niedrożności układu.
Ostatnim elementem są testy warsztatowe – jeżeli mamy dostęp do prostych narzędzi, można użyć testera ciśnienia do sprawdzenia, czy układ chłodzenia utrzymuje szczelność przy zadanym ciśnieniu. Profesjonalne warsztaty dysponują też testem obecności dwutlenku węgla w płynie chłodzącym – pozytywny wynik oznacza przedostawanie się gazów spalinowych do układu, co najczęściej wiąże się z poważną usterką głowicy.
Podsumowując – nawet drobne nieszczelności w układzie chłodzenia mogą być sygnałem nadchodzących problemów. Podczas zakupu auta używanego nie należy ich bagatelizować, ponieważ uszkodzenia wynikające z przegrzania silnika są kosztowne i trudne do trwałego naprawienia. Dokładna analiza poziomu płynu, zachowania temperatury, obecności wycieków i działania wszystkich elementów układu chłodzenia to kluczowy element bezpiecznego zakupu samochodu z drugiej ręki.
