Polskie drogi, szczególnie po zimie, potrafią obfitować w ubytki, nierówności i ostre krawędzie asfaltu, które stają się wyzwaniem dla każdego układu zawieszenia. Nawet krótka jazda po trasie pełnej dziur może spowodować uszkodzenia, które z pozoru są niewidoczne, ale z czasem dają o sobie znać w postaci niepokojących dźwięków, pogorszonego prowadzenia i problemów z geometrią. W takich warunkach niektóre elementy zawieszenia są szczególnie narażone na przeciążenia i to one najczęściej ulegają awariom.
Na pierwszym miejscu listy znajduje się amortyzator. To on odpowiada za tłumienie drgań powstałych na skutek jazdy po nierównościach i najczęściej dostaje „w kość”, gdy koło wpada w głęboką wyrwę. Mocne uderzenie może uszkodzić jego tłoczysko, spowodować rozszczelnienie lub nawet złamanie mocowania. Skutkiem jest zazwyczaj wyciek oleju, twardsza praca zawieszenia i charakterystyczne stuki podczas jazdy po nierównym asfalcie. Amortyzator, który nie działa prawidłowo, nie tylko pogarsza komfort jazdy, ale przede wszystkim obniża bezpieczeństwo, ponieważ wydłuża drogę hamowania i zmniejsza przyczepność na zakrętach.
Drugim elementem, który często ulega uszkodzeniu, jest sprężyna zawieszenia. Uderzenie w ostrą krawędź lub nagłe dobicie zawieszenia może spowodować jej pęknięcie – zazwyczaj u dołu, gdzie kończy się owijka sprężyny. Pęknięcie może być trudne do zauważenia bez dokładnych oględzin, ale skutkuje obniżeniem jednego z narożników auta i zmianą geometrii. Często towarzyszy temu metaliczny dźwięk i wyraźnie odczuwalna różnica w pracy zawieszenia po jednej stronie.
Kolejny newralgiczny punkt to łączniki stabilizatora. To drobne elementy, których zadaniem jest przenoszenie ruchu z jednego koła na drugie i ograniczanie przechyłów nadwozia. Przy gwałtownych uderzeniach potrafią się wygiąć lub rozłączyć, a nawet wybić tuleje, co powoduje głośne stuki podczas skręcania lub pokonywania nierówności. Łączniki są stosunkowo tanie i łatwe do wymiany, ale jeśli je zignorować, mogą doprowadzić do uszkodzenia samego stabilizatora lub jego mocowań.
Dużą grupą elementów podatnych na uszkodzenia są także tuleje i sworznie wahaczy. Tuleje, wykonane zazwyczaj z gumy lub gumy połączonej z metalem, działają jak amortyzatory drgań między karoserią a kołami. Uderzenia z dziurami przyspieszają ich zużycie, prowadząc do powstania luzów, które objawiają się pogorszoną precyzją kierowania, pływaniem auta po drodze i wibracjami podczas przyspieszania. Sworznie natomiast, jako elementy przegubowe, mogą się wybić lub rozszczelnić, szczególnie jeśli są stare i nadwyrężone. Często po uderzeniu słychać wtedy charakterystyczne metaliczne „pukanie” przy jeździe przez próg lub przy skręcaniu kół.
Na liście poszkodowanych nie można pominąć felg i opon, choć formalnie nie należą one do zawieszenia. Głębokie dziury potrafią wygiąć rant felgi, rozciąć bok opony lub spowodować odkształcenie, które doprowadza później do drgań całego zawieszenia. Nierówno zużyta opona po takim uderzeniu może przenosić wibracje na kierownicę i powodować ściąganie auta w jedną stronę. W połączeniu z uszkodzeniem któregoś z elementów zawieszenia daje to zestaw objawów, które trudno przypisać jednej przyczynie bez dokładnej diagnostyki.
Warto też wspomnieć, że intensywne uderzenia wpływają na geometrię zawieszenia. Nawet jeśli żaden z elementów nie uległ pęknięciu, zmiana kąta nachylenia koła czy zbieżności może powodować szybkie zużycie opon, nierówne prowadzenie auta i zwiększenie oporów toczenia. Dlatego po każdej poważniejszej przygodzie z dziurą warto nie tylko sprawdzić stan elementów zawieszenia, ale też wykonać ustawienie geometrii, aby mieć pewność, że wszystko wróciło do fabrycznych parametrów.
Podsumowując – po uderzeniach w dziury najczęściej uszkodzeniu ulegają amortyzatory, sprężyny, łączniki stabilizatora, tuleje i sworznie wahaczy. Objawy tych usterek bywają subtelne, ale ignorowanie ich prowadzi do pogorszenia prowadzenia, szybszego zużycia opon i pogorszenia bezpieczeństwa. Każde niepokojące stuki, drgania czy zmiana zachowania auta po uderzeniu w nierówność powinny być sygnałem do dokładnego przeglądu zawieszenia.
