Spalanie stukowe to zjawisko niepożądane, które może prowadzić do poważnych uszkodzeń silnika. Polega ono na samoczynnym, gwałtownym zapłonie mieszanki paliwowo-powietrznej w cylindrze, zanim tłok osiągnie górne martwe położenie. W normalnych warunkach mieszanka zapala się od iskry świecy zapłonowej w ściśle określonym momencie cyklu pracy silnika. W przypadku spalania stukowego, zapłon następuje zbyt wcześnie lub w kilku punktach jednocześnie, co powoduje powstawanie fal uderzeniowych i charakterystycznych stuków.
Główne przyczyny spalania stukowego to zbyt niska liczba oktanowa paliwa, niewłaściwy kąt wyprzedzenia zapłonu, przegrzewanie silnika, zbyt uboga mieszanka paliwowo-powietrzna, nagar na tłokach i zaworach oraz zbyt wysokie ciśnienie sprężania. Spalanie stukowe jest szczególnie groźne w nowoczesnych silnikach o wysokim stopniu sprężania i w jednostkach turbodoładowanych.
Objawy spalania stukowego są dość charakterystyczne. Najbardziej oczywistym jest metaliczny stuk, przypominający dźwięk uderzania metalu o metal, słyszalny zwłaszcza podczas przyspieszania i jazdy pod obciążeniem. Długotrwałe występowanie spalania stukowego prowadzi do uszkodzenia tłoków, pierścieni, zaworów, a nawet głowicy silnika.
W nowoczesnych samochodach komputer sterujący (ECU) wyposażony jest w czujnik spalania stukowego, który wykrywa niepożądane drgania i automatycznie koryguje kąt zapłonu, aby zminimalizować ryzyko uszkodzeń. Jeśli jednak spalanie stukowe występuje często, może pojawić się spadek mocy, nierówna praca silnika, przegrzewanie oraz zapalenie kontrolki „check engine”.
Podsumowując, spalanie stukowe to groźne zjawisko objawiające się metalicznymi stukami podczas pracy silnika. Jego przyczyną są najczęściej niewłaściwe paliwo, błędy w ustawieniu zapłonu lub przegrzewanie silnika. Wczesna diagnoza i eliminacja przyczyn pozwalają uniknąć poważnych uszkodzeń jednostki napędowej.
