Tempomat, choć może wydawać się niezależnym systemem utrzymującym prędkość jazdy, w rzeczywistości ściśle współpracuje z układem napędowym pojazdu, w tym również z automatyczną skrzynią biegów. To właśnie od synchronizacji tych układów zależy, jak płynnie i efektywnie działa tempomat – zarówno w wersji klasycznej, jak i adaptacyjnej. Automatyczna skrzynia biegów odgrywa w tym układzie kluczową rolę, decydując o tym, kiedy i jak następuje zmiana przełożenia, aby utrzymać zadane tempo bez zbędnych szarpnięć czy opóźnień.
Podczas jazdy z włączonym tempomatem samochód nieustannie analizuje dane o aktualnej prędkości, nachyleniu drogi, oporach toczenia i zapotrzebowaniu na moc. Wszystkie te informacje trafiają do modułu sterującego skrzynią biegów, który podejmuje decyzję o zmianie przełożeń. Dobrze zestrojona skrzynia automatyczna potrafi utrzymywać stałą prędkość przy możliwie niskich obrotach, zmieniając biegi w sposób niewyczuwalny dla kierowcy. Dzięki temu podróż jest komfortowa, a zużycie paliwa – optymalne.
Jednak nie każda skrzynia współpracuje z tempomatem równie dobrze. Starsze konstrukcje mogą reagować z opóźnieniem, zbyt agresywnie redukować biegi lub przeciągać obroty, co w efekcie może powodować irytujące szarpnięcia albo zmniejszyć efektywność jazdy. Z kolei nowoczesne skrzynie o dużej liczbie przełożeń potrafią bardzo płynnie dostosowywać się do zmian obciążenia, dzięki czemu tempomat działa niemal niezauważalnie. W niektórych autach skrzynia „uczy się” stylu jazdy kierowcy, co dodatkowo zwiększa precyzję działania tempomatu w trybie automatycznym.
W przypadku tempomatu adaptacyjnego, który dostosowuje prędkość do ruchu drogowego i utrzymuje odległość od poprzedzającego pojazdu, rola skrzyni staje się jeszcze ważniejsza. Przy gwałtownym wyhamowywaniu lub nagłym przyspieszeniu, skrzynia musi natychmiast zareagować, aby zrealizować polecenia systemu. Niezgrana lub opóźniona reakcja przekładni może skutkować zbyt długim czasem wytracania prędkości albo zbyt wolnym powrotem do zadanej prędkości po wyprzedzaniu. Dlatego w autach z zaawansowanym tempomatem szczególnie istotne jest, aby skrzynia była w dobrej kondycji technicznej i miała aktualne oprogramowanie.
Warto też zwrócić uwagę na to, że niektóre systemy tempomatu same kontrolują również moment zmiany biegu. Wówczas skrzynia nie działa według standardowej mapy zmiany przełożeń, lecz ściśle według wytycznych modułu tempomatu. To jeszcze bardziej uwydatnia wpływ przekładni na działanie całego systemu. Jeżeli skrzynia ma problem z adaptacją, zużyte sprzęgła lub niesprawne elektrozawory, tempomat może pracować niestabilnie, przerywać utrzymywanie prędkości albo w ogóle się wyłączać.
Podsumowując – automatyczna skrzynia biegów ma bezpośredni i istotny wpływ na funkcjonowanie tempomatu. To od jej sprawności, precyzji działania i sposobu sterowania zależy, jak komfortowo i bezpiecznie przebiega jazda przy stałej prędkości. Dlatego każde zaburzenie w pracy skrzyni może prowadzić do problemów z działaniem tempomatu, co w długiej trasie bywa szczególnie uciążliwe.
