Manżeta przegubu, czyli elastyczna osłona chroniąca wnętrze przegubu przed zabrudzeniem, wodą i utratą smaru, z pozoru wydaje się elementem prostym i niebudzącym większych emocji. Jednak jej stan zewnętrzny, a szczególnie obecność brudu, błota czy zacieków, często budzi pytania – czy to tylko zabrudzenie z drogi, czy może objaw poważniejszego problemu, jakim jest wyciek smaru z wnętrza przegubu? Odpowiedź na to pytanie wymaga dokładnej analizy zarówno wyglądu samej manżety, jak i jej położenia oraz charakteru zanieczyszczeń.
Zabrudzenie z zewnątrz, wynikające z codziennej eksploatacji auta, to zjawisko całkowicie naturalne. Podczas jazdy koła unoszą brud, wodę, sól drogową i inne zanieczyszczenia, które osadzają się na wszystkich elementach zawieszenia – w tym także na manżecie. W takim przypadku brud ma zazwyczaj jednolity kolor, pokrywa całą powierzchnię półosi i innych sąsiadujących elementów, a po przetarciu ręką lub szmatką daje się łatwo usunąć. Nie towarzyszy mu lepkość ani tłusty film, a sama manżeta pozostaje sucha i elastyczna. Taki osad nie świadczy o żadnej awarii i nie wymaga ingerencji, o ile manżeta jest cała i nieuszkodzona.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, gdy manżeta jest lepka, pokryta błyszczącą, tłustą warstwą lub gdy widać na niej wyraźne smugi smaru. Tłusty nalot, który przyciąga brud i sprawia, że powierzchnia osłony jest gładka i śliska w dotyku, to niemal zawsze znak, że doszło do wycieku smaru. Może on wydostawać się przez drobne pęknięcie, mikroszczelinę przy obejmie lub rozszczelnienie opaski zaciskowej. W trakcie pracy przegubu, zwłaszcza przy dużej prędkości obrotowej, smar rozpryskuje się siłą odśrodkową i trafia nie tylko na manżetę, ale również na felgę, amortyzator, nadkole i inne elementy zawieszenia.
Typowym objawem wycieku smaru z przegubu jest obecność ciemnych, błyszczących plam o nierównych krawędziach, najczęściej po wewnętrznej stronie felgi lub na elementach bezpośrednio obok półosi. Taki smar trudniej usunąć, a po przetarciu zostaje lepki film. W przypadku manżety z pęknięciem lub przecięciem, wyciek może być tak intensywny, że po kilku dniach jazdy przegub pozostaje już praktycznie suchy wewnątrz, a jego zużycie postępuje bardzo szybko.
Często spotykanym problemem jest również wyciek wynikający z niewłaściwego montażu – zbyt luźno zaciśniętej opaski lub przesuniętej osłony, która nie przylega szczelnie do przegubu. W takim przypadku wyciek może być początkowo niewielki, ale z czasem ubytek smaru staje się znaczący, a jego obecność widoczna na manżecie może zostać błędnie uznana za zwykłe zabrudzenie. Dlatego tak ważne jest, by nie ignorować nawet drobnych śladów smaru – zwłaszcza gdy pojawiają się nagle i towarzyszy im nieprzyjemny zapach lub dziwne odgłosy przy skręcie.
Szczególną uwagę należy zwrócić również na kolor i konsystencję brudu obecnego na manżecie. Jeśli jest on suchy, matowy i przypomina typowy kurz drogowy, to najprawdopodobniej nie ma powodów do niepokoju. Jeśli jednak jest lepki, czarny, przypomina smołę lub ma strukturę przypominającą pastę, to bardzo prawdopodobne, że mamy do czynienia z wyciekiem smaru, który zmieszał się z brudem i wodą. Taki stan zawsze wymaga dalszego sprawdzenia.
W praktyce najlepszym sposobem na rozwianie wątpliwości jest przetarcie manżety czystą szmatką. Jeśli po kilku dniach jazdy znów pojawi się tłusty nalot – jest to jednoznaczny sygnał, że mamy do czynienia z wyciekiem. W takiej sytuacji konieczna jest dokładna kontrola manżety, a jeśli okaże się uszkodzona – jak najszybsza wymiana, zanim przegub zostanie trwale uszkodzony przez pracę bez odpowiedniego smarowania.
