Automatyczna skrzynia biegów to skomplikowany mechanizm, który w czasie pracy generuje znaczne ilości ciepła. Utrzymanie właściwej temperatury oleju przekładniowego ma kluczowe znaczenie dla żywotności skrzyni, jakości zmiany biegów oraz ogólnej sprawności całego układu napędowego. W wielu seryjnych pojazdach system chłodzenia skrzyni jest projektowany z myślą o standardowym użytkowaniu, a jego wydajność wystarcza do codziennej jazdy. Jednak w określonych warunkach, takich jak dynamiczna jazda, holowanie przyczepy, jazda w górach lub eksploatacja w wysokich temperaturach, może pojawić się potrzeba rozbudowy systemu chłodzenia.
W seryjnych konstrukcjach skrzynia chłodzona jest zazwyczaj za pomocą wymiennika ciepła połączonego z układem chłodzenia silnika lub za pomocą chłodnicy oleju umieszczonej przed chłodnicą cieczy chłodzącej. Taki układ działa wystarczająco dobrze przy umiarkowanym obciążeniu, ale w warunkach podwyższonego wysiłku może okazać się niewystarczający. Zbyt wysoka temperatura oleju przekładniowego prowadzi do jego degradacji, pogorszenia smarowania, spadku wydajności układu hydraulicznego oraz przyspieszonego zużycia tarcz ciernych i uszczelek.
Rozbudowa chłodzenia skrzyni biegów w aucie seryjnym jest jak najbardziej możliwa i stosunkowo często spotykana w pojazdach, które są użytkowane intensywniej niż przewiduje producent. Najczęstszym rozwiązaniem jest montaż dodatkowej chłodnicy oleju, która zwiększa powierzchnię oddawania ciepła i pozwala na bardziej efektywne chłodzenie. Taka chłodnica może działać niezależnie od układu chłodzenia silnika i być zamontowana w miejscu o dobrym przepływie powietrza, na przykład w dolnej części zderzaka lub za atrapą chłodnicy.
W bardziej zaawansowanych instalacjach dodatkowa chłodnica wyposażona jest w osobny wentylator sterowany termicznie lub manualnie, który zapewnia odpowiedni przepływ powietrza nawet w czasie postoju lub powolnej jazdy. Istnieją również zestawy z termostatami, które otwierają przepływ oleju do dodatkowej chłodnicy dopiero po osiągnięciu określonej temperatury. Dzięki temu olej nie jest nadmiernie chłodzony w warunkach niewielkiego obciążenia, co pozwala na utrzymanie optymalnej temperatury pracy.
Montaż chłodnicy wymaga jednak odpowiedniego podejścia technicznego. Należy zadbać o właściwe podłączenie przewodów olejowych, dobranie średnicy rur, zabezpieczenie układu przed przeciekami oraz odpowiednie odpowietrzenie całego obiegu. Kluczowe jest również dobranie komponentów zgodnie z parametrami pracy danej skrzyni – zbyt mała chłodnica może nie spełnić swojej funkcji, a zbyt duża może prowadzić do nadmiernego schłodzenia oleju, co również jest niepożądane.
Rozbudowa chłodzenia skrzyni jest szczególnie polecana w pojazdach używanych do ciągnięcia przyczep, lawet lub ciężkich ładunków, a także w samochodach terenowych i sportowych. W takich przypadkach zwiększone obciążenie skrzyni generuje więcej ciepła, a dodatkowe chłodzenie znacząco podnosi bezpieczeństwo i niezawodność pracy układu napędowego. Dla kierowców planujących tuning mechaniczny silnika lub skrzyni, rozbudowa chłodzenia może być wręcz niezbędna, by sprostać nowym wymaganiom technicznym.
Podsumowując, rozbudowa chłodzenia skrzyni biegów w aucie seryjnym jest możliwa i często zalecana w pojazdach intensywnie eksploatowanych. Dzięki montażowi dodatkowej chłodnicy oleju można skutecznie chronić skrzynię przed przegrzaniem, wydłużyć jej żywotność i zapewnić stabilne warunki pracy w każdych warunkach drogowych. To rozwiązanie nie tylko dla entuzjastów tuningu, ale także dla tych, którzy po prostu chcą zadbać o swój samochód i uniknąć kosztownych napraw wynikających z nadmiernego nagrzewania się przekładni.
